چین ممکن است یک حامی ایده آل برای شهرکسازی پایدار نباشد، اما اقدامات اخیر نشان میدهد که چگونه این کشور توسعههای عظیم ساختوساز خود را در جهت آیندهای سازگارتر با محیطزیست هدایت میکند. اما چطور؟
مجموعه عکاسی ادوارد برتینسکی (Edward Burtynsky) در سال ۲۰۰۵ چین را بهعنوان یک کشور در حال تحول به ثبت رساند. تصاویر این عکاس از شهرکهای متراکم، اثرات مهاجرت زیاد از حومه شهر به مرکز شهر را نشان میدهد، درحالیکه صنایع سنگین مانند کشتیسازی و معادن به زمین آسیب میزند و در نهایت هم کشتیهای زنگزده و سایر پسماندها را از خود بجای میگذارد. نتیجه کار برتینسکی غمانگیز است، مخصوصاً هنگامیکه به قسمت شهرنشینی میرسید نگرانی بسیاری را به همراه میآورد.
عجله چین برای شهری سازی مسئله عجیبی نیست، اما با خود ترس از آلودگی، پایداری و پایین آمدن کیفیت زندگی را به همراه میآورد. اولویت قرار دادن سرعت، باعث میشود نتیجه نهایی در بیشتر اوقات ساده ، بیهنر ، زشت و ضعیف باشد. اما گویا بهتازگی قرار است همهچیز تغییر کند. کشور برنامهای برای ساختن “اکو شهر” را تحت هدایت دبیر کل حزب کمونیست، Xi Jinping آغاز کرده است.
اکو شهر توسط یک چهارچوب خاص از ایدهها و اقدامات تعریف میشود، بدین معنی است که از منابع کمتر استفاده میکند، میزان انتشار کربن در جو را کاهش میدهد، انرژی تجدید پذیر را بکار میگیرد و تعداد زیادی ساختمان بهاصطلاح “سبز” دارد. تا همین اواخر، چین توجه کمی به انجام موارد فوق داشت و کمیت، تنها معیار مهم برای آنها بود.
آستین ویلیامز(Austin Williams)، نویسنده انقلاب شهری چین (China’s Urban Revolution)، در رابطه با چگونگی اکو شهرهای چینی میگوید: ” چین ۴۰ سال است در حال ساخت یک نیروگاه اقتصادی میباشد که برای ساخت سریع آن تمام تلاششان را کردهاند.” چین به مرحلهای رسیده است که در حال حاضر به دنبال ساختار خوب است. بنابراین، اگر شهرهای چین میخواهند بهعنوان بازیگران جهانی شناخته شوند و شرکتهای بینالمللی را جذب کنند، باید شرایط مناسب را فراهم کنند.”
اما حتی ساختوساز خوب و بدون اشکال باعث کندتر شدن آنها نشد. ویلیامز میگوید: در سال ۲۰۱۲، چین تنها ۱۱ اکو شهر داشت. اما چهار سال بعد این کشور تعداد اکو شهرهای خود را ۲۸۴ عدد اعلام کرد. بر اساس این شواهد، تعهد چین به نظر جدی میرسد، البته شرایط ژئوپلتیک (ژئوپلتیک یا سیاست جغرافیایی یا جغراسیاست، از «ژئو» به معنای زمین و «پلیتیک» به معنای سیاست تشکیلشده است. ژئوپلیتیک شاخهای است ازجغرافیای سیاسی و به آن بخش از معرفت بشر اطلاق گردید که به معلومات ناشی از ارتباط بین جغرافیا و سیاست مربوط میشود.) هم در نظر گرفتهشده است. برخی مفسران حرکت چین را در این مسیر یک ابتکار عمل قدرت نرم (قدرت نرم: Soft Power توانایی تأثیرگذاری بر دیگران برای کسب نتایج مطلوب از طریق جذابیت بهجای اجبار یا تطمیع است.) برای تغییر موقعیت کشور بهعنوان یک رهبر زیستمحیطی در سطح جهان میبینند.
گردشگری نیز نقش مهمی در رشد اکو شهرها دارد. دریافت یکی از هزاران جایزه پایداری، میتواند تأمین مالی از طرف دولت مرکزی برای جذب بازدیدکنندگان بیشتر را به همراه داشته باشد. ویلیامز میگوید: شهرهایی مانند ریژائو(Rizhao)، تمام زمینهایشان برای تکنولوژی، طرحهای شهری و قدرتهای سیاستگذاری آزمایششدهاند. این آزمایشها نه تنها استانداردهای زیستمحیطی شهرها را بهبود میبخشند، بلکه میتوانند از مزایای بهبود گردشگری بهرهمند شوند. برای مثال، گذاشتن تعداد بسیاری گواهینامه زیستمحیطی در وبسایتهای سفر.
ایچون(Yichun)، اولین اکو شهر
اگرچه اکو شهرها در حال افزایش هستند اما این کار پروژه جدیدی نیست. اولین اکو شهر چین در سال ۱۹۸۶ ایچون نامگذاری شد. این اکو شهر ثابت کرده است که یکی از موفقترینها، حداقل به گفتهی مقامات چین، در دریافت تعداد زیادی تقدیرنامه از طرف دولت مرکزی است.
اکو شهر تیانجین(Tianjin): یک آزمایش مداوم
اکو شهر تیانجین، پروژهای پرطرفدار در برنامه اکو شهر است. این طرح در سال ۲۰۰۷ آغاز شد و اولین شهری است که تمام زمینهایش برای استانداردهای زیستمحیطی مربوط به کیفیت هوا و میزان انتشار کربن در جو آزمایش شده است. بااینحال، روند کند رشد اقتصادی به این معنی است که بخشهای بزرگی از شهر هنوز خالی است. امید است که دانشکده موسیقی تیانجین جولیارد(Tianjin Juilliard School) که قرار است در سال ۲۰۱۹ باز شود، شهروندان بیشتری را جذب کند.
شنژن(Shenzhen)، شهری در حال رشد
حتی با توجه به استانداردهای چینی، رشد شنژن چشمگیر بوده است. این شهر از مجموعهای از روستاهای ایالت گوانگدونگ(Guangdong) با حدود جمعیت ۱۷۵۰۰۰ نفر در سال ۱۹۸۵ تشکیل شد و ۳۰ سال بعد به یک کلانشهر با جمعیت ۱۰/۷ میلیون نفر تبدیل شد. در سال ۲۰۰۵ این شهر اعلام کرد که قصد تبدیلشدن به یک اکو شهر را دارد و در سال ۲۰۱۶ بهعنوان بهترین شهر چین شناخته شد. در اواخر پایان سال ۲۰۱۸ راجر استارک هاربر(Rogers Stirk Harbour) اعلام کرد که قصد دارد یک باغ ۱/۲ کیلومتری را در منطقه Qianhai ایجاد کند که خط ساحلی را به مرکز شهر و حملونقل عمومی متصل میکند.
چنگدو(Chengdu)،باغ شهر انگلیسی
چنگدو شهری است واقع در جنوب غربی کشور، که یکی از شهرهای پرطرفدار جهت زندگی در چین محسوب میشود. در سال ۲۰۱۲، شهر، برنامهای بلندپروازانه برای ایجاد یک مرکز شهر جدید با حجم زیادی از فضای سبز، پارکها، بازارها و خیابانهای دارای پیادهرو را برای بالا بردن شباهت شهر به یک باغ شهر انگلیسی راهاندازی کرد. معمار باذوق این شهر کسی است که برج خلیفه دبی را طراحی کرده است.
دریاچه Meixi, چانگشای(Changsha)
شهر چانگشای در چین به دلیل وجود پل مارپیچ خود که به گره خوشیمن معروف است و محبوبیت در اینستاگرام, در صدر قرار گرفته است. هرچند که این پل در قیاس با دریاچه مجاور خود Meixi کوچک به نظر میرسد، دریاچهای که بنابر گفته شرکت مهندسی (KPF (Kohn Pedersen Fox باعظمت خود نوید یک زندگی متوازن با طبیعت را میدهد. نکته قابلتوجه در این سازه وجود دریاچه مصنوعی ۴۰ هکتاری است که توسط شبکهای اصلی از کانالهای آبی به مجموعهای از همسایهها آبرسانی میکند.
منبع: theculturetrip.com