درحالی که مدیران شهری معتقدند که اجرای طرح جدید ترافیک منجر به کاهش آلودگی هوا شده است ولی منتقدان می‌گویند، طرح نتیجه معکوس داشته است.
فائزه نجارزادگان: هوای تهران طی ۵ روز اخیر آلوده شد و دوباره دغدغه هر ساله تهرانیها در صدر اخبار قرار گرفت. سریال آلودگی هوا هر سال با آغاز پاییز و وقوع وارونگی دما تکرار می‌شود و اگر شرایط جوی با تهرانیها یار نباشد، این داستان روزهای زیادی از سال ادامه دارد.
بر اساس مطالعات انجام شده توسط شهرداری تهران دو موضوع آلودگی هوا و ترافیک دغدغه اصلی شهروندان تهرانی است. دغدغه‌هایی که مدیران شهری مختلف در پایتخت سعی کرده‌اند راه‌حلی برای آن پیشنهاد دهند ولی به نظر می‌رسد این راهکارها هیچ‌کدام به صورت جدی نتوانسته چاره درد آلودگی هوا باشد. حتی به گفته برخی کارشناسان راه‌حل‌هایی همچون اجرای طرح جدید ترافیک نه تنها موثر نبوده بلکه سبب تشدید آن هم شده است. ولی مدیران شهری موضوع را قبول ندارند و این مسأله هم یکی از اختلافات میان شورای شهری‌ها و شهرداری است. اختلافی که گاهی بالا گرفته و این روزها پای شهردار تهران را هم به آن باز کرده است.
آمارها و جداول شرکت کنترل کیفیت هوای پایتخت نشان می‌دهد؛ پایتخت از ابتدای سال ۲۵ روز هوای پاک، ۱۷۷ روز هوای سالم و ۳۰ روزهوای ناسالم برای گروه‌های حساس و یک روز هوای ناسالم برای همه افراد داشته است این در حالی است که در مدت مشابه سال پیش تهران ۱۳ روز هوای پاک، ۱۹۳ روز هوای سالم، ۲۷ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس داشت بنابراین روزهای سالم کاهش و روزهای آلوده در پایتخت از ابتدای سال افزایش یافته است.
درباره مقصر آلودگی هوا در روزهای اخیر به سراغ برخی کارشناسان و مسؤولان رفتیم. حسین شهبازی، مدیر واحد مدلسازی و پیش بینی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران درباره این موضوع به خبرنگار فارس گفت: در چند روز اخیر شاهد ناسالم شدن هوا در پایتخت بودیم که علت اصلی آن شرایط جوی پایدار است و شرایط جوی نقش مؤثری در کیفیت هوای پایتخت دارد.البته به نظر می‌رسد شهردار تهران خودش از اجرای طرح‌های انجام شده برای کاهش آلودگی هوا راضی است. چرا که اخیرا در گفت‌وگو با شهردار سارایوو اعلام آمادگی کرده طرح‌هایی را برای کاهش آلودگی هوا در این شهر ارائه دهد.
طرح جدید ترافیک سبب آلودگی نشده است
وی در مورد اینکه برخی از کارشناسان معتقدند که اجرای طرح جدید ترافیک سبب آلودگی هوا شده است، گفت: در چند روز اخیر که شرایط کیفیت هوای شهر تهران در وضعیت ناسالم برای گروه‌های حساس بوده، شهر تعطیل بوده و طرح ترافیک اجرا نشده است بنابراین نمی‌توان مقصر آلودگی را اجرای طرح دانست.
مدیر واحد مدلسازی و پیش بینی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران گفت: وضعیت کیفیت هوای چند روز اخیر در شهر تهران نشان می‌دهد که شرایط جوی پایدار، حتی در روزهایی که تهران تعطیل است، تاثیر قابل ملاحظه ای بر کیفیت هوای پایتخت دارد و میتواند شرایط را ناسالم کند.
در صورتی که طرح جدید ترافیک اجرا نمی‌شد وضعیت آلودگی هوا در پایتخت بدتر بود و به نظرم این طرح باید استمرار یابد.
وی خاطرنشان کرد: اجرای طرح‌هایی همچون تشدید نظارت بر معاینه فنی خودروها و اجرای طرح جدید ترافیک که منجر به کاهش تردد خودروها می شود، در کنترل آلودگی هوا مؤثر است و در شرایط پایدار جوی از بدتر شدن اوضاع آلودگی پیشگیری می‌کند. به‌طوریکه تعداد روزهای ناسالم برای همه افراد در طی سال های اخیر در شهر تهران روند کاهشی داشته است.
آب و هوا مقصر آلودگی‌هوا
زهرا نژاد بهرام عضو شورای شهر تهران درباره مقصر بودن آلودگی هوا در پایتخت به خبرنگار فارس گفت: قطعا آب و هوا مقصر اصلی است. وارونگی دما در حال حاضر ایجاد و به نظرم اجرای طرح ترافیک تاثیری در آلودگی هوا نداشته است.
اما همه شورای شهری‌ها نظر یکسانی ندارند و برخی مخالف سرسخت طرح جدید ترافیک‌اند. محمد علیخانی، رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران از جمله این مخالفان است که مدتی پیش به فارس اعلام کرد اگر معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری پاسخگوی مشکلات در این زمینه نباشد باید شهردار در صحن شورای شهر به عنوان پاسخگو، به مشکلات و مطالبات مردم جواب دهد
وی امروز درباره مشکل آلودگی هوا به خبرنگار فارس گفت: آلودگی هوا مشکلی چند جانبه است و باید موضوعات مختلف را در آن در نظر گرفت که بخشی از این موضوعات به شهرداری باز می‌‌گردد.بنزین صنایع آلاینده و خودروها از حوزه شهرداری خارج ولی اجرای طرح‌های ترافیکی و حمل و نقل عمومی جزو وظایف شهرداری‌است.
علیخانی تأکید کرد: شهرداری در حال حاضر تنها به موضوع طرح ترافیک توجه کرده که آن هم خالی از اشکال نیست و باید ایراداتش اصلاح و به عبارتی بازنگری شود و در کنار آن توسعه مترو، اتوبوس و معاینه فنی هم هم‌زمان به کار گرفته شود
پلیس: طرح کاهش، مسأله ترافیک تهران را مرتفع نکرده است؛ ضمن آنکه گره ترافیکی، افزایش سفر و آلودگی هوا بوجود آورده است.
طرح جدید، آلودگی هوا ایجاد کرد
پلیس هم از مخالفان طرح جدید ترافیک است و بارها اعلام کرده اجرای این طرح سبب کاهش آلودگی هوا و ترافیک نشده است. سردار کمال هادیانفر، رئیس پلیس راهور ناجا در این باره گفت: طرح کاهش، مسأله ترافیک تهران را مرتفع نکرده است؛ ضمن آنکه گره ترافیکی، افزایش سفر و آلودگی هوا بوجود آورده است؛ همچنین برای مردم نیز بار مالی ایجاد کرده است.
تابستان نور خورشید مقصر بود
تابستان هم موج انتقاد به اجرای طرح کاهش آلودگی هوا بالا گرفته بود چرا که هوا در آن زمان هم آلوده شد البته مدیران شهری تقصیر را برگردن خورشید و تابش شدید نورخورشید انداختند. محسن پورسید آقایی معاون شهردار تهران دراین باره گفت: آلودگی بیشتر به دلیل وجود ازن بوده، و علت افزایش ازن نیز افزایش ۱.۵ درجه‌ای دمای هوا و کاهش ابر بوده است و اگر کسی می‌خواهد میزان آلودگی هوا را بررسی کند بهتر است میزان CO را که علت ۹۵ درصد تولید آن، خودروها هستند را بررسی کند؛ چرا که بررسی‌ها نشان داده ۲۶ درصد انتشار CO کاهش یافته است.
شهردار به دلیل اجرای طرح پر حاشیه تذکر گرفت
این موضوع به تذکر به شهردار در شورای شهر رقم خورد و حجت نظری که خود جزء تذکردهنده‌ها بوده در صحن شورا گفت: شرایط آلودگی هوای تهران در تابستان امسال در وضعیتی بدتر از مدت مشابه در تابستان سال گذشته شده؛ از سوی دیگر در نیمه دوم سال، نگرانی‌ها بابت افزایش آلودگی هوا بیشتر می‌شود و معلوم نیست آیا طرحی که اجرایش در تابستان موثر نبوده، در نیمه دوم سال اثربخشی لازم برای کاهش آلودگی هوا در پایتخت را داشته باشد یا خیر.
این عضو شورای شهر تهران تاکید کرد: این طرح در کاهش حجم ترافیک تهران نیز موثر نبوده و اجرای آن باعث بروز مشکلاتی در رینگ دوم طرح ترافیک و شبکه معابر و بزرگراه‌های مجاور طرح شده است؛ امری که بنده پیش از این نیز نسبت به آن تذکر داده و تاکید کرده بودم که با آغاز نیمه دوم سال حجم ترافیک با اجرای این طرح افزایش خواهد یافت، اما معاون حمل و نقل و ترافیک توجهی به آن نکرد تا اینکه طی یک هفته گذشته با گره‌های ترافیکی زیادی در معابر مواجه شدیم.
آلودگی قصد ترک از تهران را ندارد
حالا دوباره در روزهای اخیر سر و کله آلودگی هوا در تهران پیدا شده و به گفته هواشناسی و محیط زیستی‌ها قصد رفتن از هوای پایتخت تا پایان هفته و یا حتی بیشتر را ندارد. یوسف حجت مدیرعامل سازمان حمل ونقل و ترافیک شهرداری تهران درباره این موضوع به خبرنگار فارس گفت: موضوع آلودگی هوا ربطی به طرح جدید ترافیک ندارد. ما سخت‌گیری‌هایی در این زمینه انجام دادیم ولی نکته‌ای وجود دارد و آن اشتباه عموم است و مردم تصور می‌کنند آلودگی هوا مستقیم با فعالیت‌های ترافیکی ارتباط دارد.
بهترین طرح‌ها هم بیش از ۲۰ درصد اثر ندارند
وی با اشاره به اینکه آلودگی به دو بخش تولید و تهویه آن تقسیم می‌شود، گفت:در زمینه تولید آلودگی در شهر حتی اگر بهترین طرح‌ها را اجرا کنیم حداکثر ۲۰ درصد جهت مقابله با تولید آلودگی موفق خواهیم بود و در زمینه تهویه آلودگی ما نقش چندانی نداریم و همه چیز دست طبیعت است.که میتواند حتی تا ۲۰۰ درصد طبیعت بر تهویه آلودگی اثر گذار است
این تصور که بتوانیم آلودگی را به شدت کاهش دهیم کار غیرممکنی است. چرا که وارونگی دما با سرد شدن هوا به وقوع می‌پیوندد و این مسأله یک پدیده طبیعی است. همچون سیل و زلزله که البته در مورد آنها کسی نمی‌گوید چرا نمی‌توانیم جلوی آنها را بگیریم.
مدیرعامل سازمان حمل ونقل و ترافیک شهرداری تهران ادامه داد: روزانه ۱۰ میلیون لیتر برای خودروها استفاده می‌شود و این تصور که بتوانیم آلودگی را به شدت کاهش دهیم کار غیرممکنی است. چرا که وارونگی دما با سرد شدن هوا به وقوع می‌پیوندد و این مسله یک پدیده طبیعی است. همچون سیل و زلزله که البته در مورد آنها کسی نمی‌گوید چرا نمی‌توانیم جلوی آنها را بگیریم.
وارونگی دما در اختیار بشر نیست
حجت تصریح کرد:وارونگی دما در اختیار بشر نیست و سبب می‌شود آلودگی تولید شده تهویه نشود و در محیط باقی بماند و اینکه انتظار داشته باشیم با اجرای برخی طرح‌ها و بهسازی خودروها با آلودگی هوا در شرایط وارونگی دما مقابله کنیم غیرعلمی است. حتی طرح‌های سنگین ترافیکی و سختگیری‌های شدید در مورد معاینه فنی نهایت ۲۰ درصد سبب مقابله با این معضل می‌شود.
وی یادآور شد: در تهران با میزان خودروها و ترددهای یکسان میتواند شرایط متفاوتی را داشته باشند و شرایط جوی یک روز سبب ایجاد هوایی پاک و روز دیگر سبب ایجاد هوای آلوده شود. بنابراین میتواند گفت طبیعت تا چندین برابر ممکن است آلودگی را تشدید کند.
مدیرعامل سازمان حمل ونقل و ترافیک شهرداری تهران تصریح کرد:من بارها این موضوع را اعلام کردم ولی برخوردها علمی نبوده است این واقعیت را باید پذیرفت که وارونگی دما مانند سیل و زلزله یک موضوع طبیعی است و تنها می‌توانیم اقداماتی انجام دهیم که صدمات ناشی از آنها را کاهش دهیم. که تغییر طرز تفکر مردم جهت استفاده از حمل و نقل عمومی از جمله این مسائل است.
چه کسی به داد تهرانیها در روزهای آلوده می‌رسد؟
هوا رو به سردی است و به نظر می‌رسد اگر بارش‌ها به داد تهران نرسد روزهای آلوده‌ای خواهیم داشت. البته هر چند برخی معتقدند وارونگی دما دست بشر نیست ولی قطعاً توسعه حمل و نقل عمومی و اجرای جامع و درست طرح‌های ترافیکی در تشدید نشدن آلودگی و پیشگیری از صدمات آن مؤثر است. صدماتی جبران ناپذیری که سالانه جان بسیاری را مستقیم و غیرمستقیم در تهران می‌گیرد و اهتمام مسؤولان در مقابله با آن امری ضروری است.
