وی ادامه داد: بنابراین آنچه که در حال حاضر اروپا آغاز کرده است به معنای این نیست که بلافاصله سازوکار ماشه فعال خواهد شد؛ بلکه روندی است که حدود سه تا چهار ماه به طول خواهد انجامید. در این مدت در هر مرحله مذاکراتی انجام میشود که اگر طرفها به توافق رسیدند که هیچ، اگر نه روند ادامه و پروسه وارد مرحله بعد خواهد شد.
بهشتیپور افزود: در این مسیر، نخست یک کمیسیون مشترک حل اختلاف در سطح معاونان وزرای خارجه تشکیل میشود که در این کمیسیون در حال حاضر و با توجه به خروج آمریکا هفت عضو ایران، اتحادیه اروپا، چین، روسیه، آلمان، انگلیس و فرانسه حضور دارند و در آینده نزدیک در همین کمیسیون، ادعای اروپا در خصوص نقض برجام از سوی ایران بررسی خواهد شد. اگر اعضا به این جمعبندی رسیدند که این ادعا صحت دارد باید به یک راهکار برسند و اگر به راهی رسیدند آن را دنبال میکنند و اگر راهکاری حاصل نشد؛ موضوع به اجلاس وزرای خارجه ارجاع میشود.
این کارشناس مسائل بینالملل گفت: در مرحله دوم و پس از آنکه معاونان وزرای خارجه اعضای باقیمانده در برجام نتوانستند راهکاری را برای حل اختلاف مطرح کنند؛ اجلاس وزرای خارجه با همان اعضای پیشین تشکیل خواهد شد. در این مرحله وزرای خارجه اگر به راهکاری دست پیدا کردند، روند مکانیسم حل اختلاف متوقف خواهد شد، در غیر اینصورت پرونده به شورای حکمیت ارجاع می شود که متشکل از سه طرف اروپا، ایران و عضوی خواهد شد که احتمالا از سوی سازمان ملل تعیین میشود.
بهشتیپور ادامه داد: مرحله حکمیت، آخرین مرحله مکانیسم حل اختلاف خواهد بود و در صورت عدم دستیابی به راهکار، قدم بعدی ورود پرونده به شورای امنیت سازمان ملل است که در آن جلسه یا قطعنامه جدید علیه ایران صادر خواهد شد و یا حداکثر ظرف ۳۰ روز کلیه ۶ قطعنامه ذیل فصل هفتم منشور علیه ایران بازخواهد گشت.
وی افزود: بنابراین در هر کدام از این مراحل ممکن است بین ایران و اتحادیه اروپا توافقی شکل بگیرد و این امکان هم وجود دارد که طرفها کماکان برای دستیابی به راهکار با مشکل مواجه شوند؛ موضوع مهم این است که ایران مدعی است که طرف مقابل تعهدات خود را انجام نمیدهد و معنا ندارد یک طرف به تعهدات خود پایبند نباشد اما از ایران بخواهد که تعهداتش را کامل انجام دهد. طرف مقابل ادعا میکند که ما تعهداتی که میتوانستیم انجام دهیم، انجام دادیم و بخش دیگر مربوط به آمریکا است که در آن حوزه تلاش میکنیم اما بعد از یک سال و نیم هیچکدام ار تلاش های آنها به نتیجه نرسیده است.
بهشتیپور گفت: بنابراین استدلال و منطق ایران از نظر من به عنوان یک تحلیلگر قوی است چرا که تهران کلیه تعهدات خود را انجام داده و هنوز هم همه اقداماتش زیر نظر آژانس بینالمللی انرژی اتمی است و این طرف اروپایی است که تعهدات خود پس از خروج آمریکا از برجام را انجام نداده است و درست نیست کشوری که تعهداتش را اجرا میکند و تنها در واکنش به عدم اجرای تعهدات اروپا بخشی از تعهداتش را کاهش داده را به وضعیتی برگردانیم که قطعنامههای فصل هفتمی علیه او صادر شده بود.
وی ادامه داد: اروپا باید بداند که با این اقدامات ایران را به سمت فعالیتهای رادیکالی رهنمون خواهد کرد و این به زیان اروپا خواهد بود. تروئیکای اروپایی در حال عبور به سمت هدفی است که آمریکا و صهیونیسم طراحی کردند و من معتقدم معنا ندارد ایران را تحت فشار قرار دهند و توقع داشته باشند که از این فشار نتیجه بگیرند.
بهشتیپور گفت: جالب این است که خود کشورهای اروپایی در بیانیه روز سهشنبه خود اعلام کردند که به هیچ وجه در زمینه فشار حداکثری همسو با آمریکا نخواهند شد اما با رجوع به مکانیسم حل اختلاف بصورت عملی نشان دادند که همسو با آمریکا هستند و میخواهند با باجخواهی ایران مجبور به اجرای کامل تعهدات خود کنند اما همزمان بدترین و سختترین تحریمها را هم تحمل کند که در هیچ سازوکاری به جز منطق زور جای نمیگیرد و متاسفانه گویا اروپا میخواهد این منطق را در قبال ایران پیش بگیرد.