دستگاه تنفّس مصنوعی یا وِنتیلاتور دستگاهی است که کار تنفس را برای بیمارانی که به‌طور موقت یا دائم دچار مشکلات تنفسی هستند انجام می‌دهد. به عبارت دیگر در ریه می‌دمد و درنگ می‌کند و بازدم خودبخود انجام می‌شود.
ویروس SARS-CoV-2 (که باعث بیماری COVID-19 می شود) به دستگاه تنفسی حمله می کند. هنگام آلودگی ، توانایی تنفس بیمار به خطر می افتد. در موارد خفیف ، تنفس یا حمایت تنفسی با استفاده از وسایل غیر تهاجمی مانند ارسال هوای غنی از اکسیژن از طریق ماسک صورت امکان پذیر است.
در موارد شدیدتر ، وقتی بیمار دچار پریشانی حاد تنفسی می شود ، نیاز به پشتیبانی تنفسی دارد. این کار از طریق راه هوایی مصنوعی ارائه می شود. یک لوله متصل به یک دستگاه تهویه داخل دهان یا بینی بیمار (و پایین بادگیر) یا از طریق یک سوراخ جراحی در گردن وارد می شود.
وظیفه اصلی دستگاه تهویه ، پمپ کردن یا ورود هوا غنی از اکسیژن به ریه ها است. به این عمل “اکسیژن رسانی” گفته می شود. ونتیلاتورها همچنین در از بین بردن دی اکسید کربن از ریه ها کمک می کنند و از این طریق به عنوان “تهویه” یاد می شود.
تاریخچهٔ کاربرد ونتیلاتور :
تاریخچهٔ تنفس مصنوعی به حدود ۸۷۰ سال پیش از میلاد مسیح برمی‌گردد. در سال ۱۵۳۰ پاراسلسوسِ سوئیسی، با به کاربردن دَم آهنگری و گذاشتن آن در دهان بیمار و دمیدن آن، به ریه‌ها هوا رساند. فارست برد آمریکایی نخستین دستگاه تنفس مصنوعی مدرن بنام Bird Mark 7 را در دوران جنگ جهانی دوم ابداع کرد. در ایران کاربرد ونتیلاتور پیشینه‌ای بیش از ۵۰سال دارد. از نخستین دستگاه‌ها دستگاهی بود که ساخت شرکت بِنِت است. امروزه پیشرفته‌ترین مدل این سازو کارها در بیمارستان‌های ایران به کار می‌رود .
ونتیلاتور چیست و چگونه کار می کند؟
ونتیلاتور مکانیکی دستگاهی است که برای پشتیبانی از بیماران دارای شرایط شدید تنفسی که بر ریه ها اثر می گذارد ، از جمله ذات الریه استفاده می شود.
قبل از اینکه بیمار روی ونتیلاتور قرار گیرد ، غالباً متخصصان بیهوشی روشی به نام لوله گذاری انجام می دهند. بعد از آرام شدن بیمار و شل شدن عضلات ، لوله ای از طریق دهان و داخل قسمت بادی قرار می گیرد.
سپس لوله تنفس به ونتیلاتور متصل می شود و کادر پزشکی می توانند میزان فشار هوا و اکسیژن را به ریه ها تنظیم کرده و ترکیب اکسیژن را تنظیم کنند.
چه موقع بیمار روی ونتیلاتور می رود؟
قبل از تصمیم گیری برای قرار دادن بیمار بر روی دستگاه ونتیلاتور ، پزشکان به دنبال علائم “نارسایی تنفسی” هستند.
– میزان تنفس افزایش می یابد ، آنها پریشان به نظر می رسند ، CO2 در خون بالا می رود.
– سرعت تنفس طبیعی در حدود ۱۵ تنفس در دقیقه است ، اگر این سرعت در هر دقیقه به ۲۸ بار برسد ، این یک سیگنال است که ممکن است دستگاه ونتیلاتور لازم داشته باشد.
انواع مختلف دستگاه ونتیلاتور :
دستگاه ونتیلاتور برای اولین بار در سال ۱۹۲۹ مورد استفاده قرار گرفت. دو نوع تهویه مکانیکی وجود دارد :
تهویه فشار مثبت : هوا را به ریه ها فشار می دهد.
تهویه فشار منفی : با بزرگ شدن و انقباض قفسه سینه هوا را به داخل ریه ها می کشد.
ونتیلاتور فشار منفی :
ونتیلاتورهای اولیه هواکشهای فشار منفی بودند. تهویه فشار منفی اکنون بسیار کم است.
ریه آهن : اولین ونتیلاتور مکانیکی ، سیلندر فلزی است که بیمار را به طور کامل تا گردن می پوشاند.
قفسه سینه قفسه سینه : یک پوسته کوچک که می تواند در قفسه سینه بیمار بچسبد باعث ایجاد فشار منفی می شود.
ونتیلاتور فشار مثبت :
در اوایل دهه ۱۹۵۰ برای درمان بیماران فلج اطفال مبتلا به فلج تنفسی ، ونتیلاتورهای فشار مثبت ایجاد شدند . این ونتیلاتورها از طریق لوله ، هوا را به داخل ریه های بیمار می کشند. آنها ممکن است تهاجمی یا غیر تهاجمی باشند.
انواع ونتیلاتورهای فشار مثبت :
ونتیلاتورهای فشار ثابت
ونتیلاتورهای حجم ثابت
ونتیلاتورها ی زمان ثابت
ونتیلاتورهای فرکانس بالا
