هفته گذشته یکی از این کشتیهای فرسوده در سواحل مالزی آتش گرفت و پس از آن مشخص شد که گویا در حال جابجایی محمولههای تحریمشده نفت بوده و قبلا هم سابقه انتقال نفت ایران را داشته است. ثبت نشدن بیمه برای این نفتکش و مشخص نبودن مالک آن، مشکلاتی را برای کشورهای اطراف این آتشسوزی فراهم کرده است و بیمه نداشتن این نفتکشها هم مانع از آن شده که کشوری یا فردی مالکیت این کشتی را به عهده بگیرد.
طبق آنچه بلومبرگ گزارش داده، در سواحل مالزی و در یکی از شلوغترین کانالهای کشتیرانی جهان یک انفجار در یک نفتکش قدیمی اتفاق افتاده است.
این کشتی که با پرچم کشور آفریقایی گابن فعالیت میکرد ظرفیت حمل ۷۰۰ هزار بشکه نفت خام را داشت. پس از آنکه این کشتی محموله خود را در چین تخلیه کرد، در حال عبور از دریای جنوب چین و در حالیکه تقریبا خالی بود دچار آتشسوزی شد. این کشتی ۲۸ خدمه بینالمللی داشته که ۲۵ خدمه آن توسط کشتیهای در حال عبور نجات یافتهاند و از سه خدمه دیگر خبری نیست. این انفجار درست آن طرف آبهای شلوغ سنگاپور اتفاق افتاده است.
برای مقامات دریایی نزدیک موقعیت انفجار، دردسرها پس از انفجار تازه شروع شد. شواهد کمی از مالک یک شرکت ثبت شده در جزایر مارشال وجود دارد که ناوگان آن کشتی دیگری ندارد و نشانهای از شرکت بیمهای فعال بر کشتی هم ردیابی نشده است.
شناسایی مالک و بیمه برای شروع پاکسازی کشتی از دریا ضروری است.
این نفتکش کلاس افرامکس که پابلو نام دارد، سال گذشته در آبهای ایران مشاهده شده بود. به گزارش بلومبرگ، اتفاقی که برای این کشتی افتاد، خطرات ناشی از گسترش ناوگان سایه متشکل از کشتیهای فرسوده را که نفت تحریم شده را در سراسر جهان منتقل میکنند، مشخص میکند. از زمانی که تحریمها علیه کرملین پس از حمله به اوکراین افزایش یافت، بخصوص از زمانی که گروه هفت برای نفت روسیه سقف قیمتی اعلام کرد تا نقدینگی وارد شده به روسیه را محدود کند، ناظران در جامعه تجارت نفت اعلام کردهاند صدها خریدار نامعلوم، صدها نفتکش قدیمی را خریداری کردهاند. با جزئیات محدودی که درباره مسئول کشتی وجود دارد، هیچکس برای پاسخگویی وجود ندارد.
«رولف ثور روپستاد» – مدیر اجرایی گارد ای.اس – اعلام کرد که عبور تعداد زیادی از این کشتیها از تنگههای شلوغ، احتمال وقوع حوادث بیشتر را بسیار بالا میبرد.
علت آتشسوزی هنوز مشخص نشده ولی ممکن است بخارات ناشی از نفتِ باقیمانده در کشتی در این آتشسوزی نقش داشته باشد.
پس از یک هفته از وقوع انفجار، نشانهای از وجود بیمهگر برای کشتی پابلو وجود ندارد. پابلو در میان دادههای کشتیهای بیمهشده نیست و آژانس اجرایی نیروی دریایی مالزی نتوانسته به سوالات مربوط به بیمه پاسخ دهد.
در مواردی که مالکان کشتی ناشناخته هستند، مقامات محلی اغلب خدمه کشتی را برای کسب اطلاعات بیشتر تحت فشار میگذارند زیرا آنها اغلب از معدود کسانی هستند که میدانند کشتی از کجا میآید. هنوز مشخص نیست که در داستان اخیر، آیا از این طریق اطلاعاتی بدست آمده است یا خیر.
«اون تیان سنگ» – از مؤسسان یک شرکت حقوقی در سنگاپور – اعلام کرد که اگر امکان تماس با مالکان وجود نداشته باشد، مقامات محلی میتوانند با توقیف کشتی هزینههای خود را پوشش دهند؛ با این حال بعید به نظر میرسد باقیمانده پابلوی در آتش سوخته، هزینههای ناشی از پاکسازی را بتواند پوشش دهد.
این کشتی با پرچم گابن در اهتزاز بوده که یک مقصد بسیار کوچک برای ثبت کشتی است و خارج از تفاهمنامه پاریس برای ترویج حمل و نقل ایمن فعالیت میکرده است. این کشتی در سال ۱۹۹۷ ساخته شده و مدت زیادی از زمانی که این کشتی باید تحت عنوان قراضه فروخته میشده، گذشته است. علاوه بر این، بارگیری اخیر پابلو نشاندهنده جریان فروش نفت با وجود تحریمهای ایالات متحده است.
دادههای ردیابی کشتی که توسط بلومبرگ بررسی شده، نشان میدهد این نفتکش دو ماه در یک کارخانه کشتیسازی در نزدیکی شانگهای قرار داشته ولی قبل از آن برای تحویل نفت خام به بنادر استان شاندونگ استفاده شده است. شرکت تجزیه و تحلیل ورتکسا هر دو محموله را به عنوان نفت خام سنگین ایران شناسایی کرده که تحت تحریم بوده است.
برای سنگاپور، به عنوان یکی از شلوغترین قطبهای دریانوردی جهان، سخت است تا از حوادث اینچنینی با حفظ جریان کشتیها جلوگیری کند. اداره بنادر و دریانوردی اعلام کرده تاکنون از ۲۰ کشتی در منطقه خواسته شده تا هرگونه شواهدی از سه خدمه مفقود شده پابلو را گزارش دهند ولی پس از آنکه تلاشها بینتیجه ماند، مقامات مالزی عصر جمعه عملیات جستوجو را به حالت تعلیق درآوردند.