هیچ کشوری به‌طور رسمی مالک «جنوبگان» نیست اما بیش از ۱۲ کشور دنیا ادعای مالکیت بخشی از آن را دارند. جنوبگان، دورافتاده‌ترین قاره‌ی زمین محسوب می‌شود که تنها ساکنانش را پنگوئن‌ها، چند گونه‌ی خاص حیوانات و گروهی از دانشمندان و محققان تشکیل می‌دهند. اما این بدان معنی نیست که هیچ کشوری در گذشته یا اکنون نسبت به تصاحب آن ادعایی نداشته است. در واقع، کشورهای بسیاری خود را مالک بخش‌هایی از قاره جنوبگان می‌دانند.
از آنجایی که قطب جنوب در جنوبگان واقع شده، این قاره از اهمیت جغرافیایی بالایی برخوردار است. در واقع چهار قطب جنوب مختلف در جهان وجود دارد:
قطب جغرافیایی جنوب، قطب دور از دسترس جنوب، قطب ژئو مغناطیسی جنوب، قطب مغناطیسی جنوب
زمین به دور یک محور می‌چرخد و قطب جغرافیایی جنوب، مکانی است که در آن، این محور زمین را به دو قسمت تقسیم می‌کند. قطب دور از دسترس جنوب، نقطه‌ای است که جنوبگان بیشترین فاصله با خط ساحلی را دارد.
به عبارت دیگر، این مکان دورترین منطقه از دریا در جنوبگان است. نام‌گذاری این منطقه نیز به دلیل موقعیت جغرافیایی‌اش است، نه اینکه واقعا غیر قابل دسترسی باشد. قطب ژئو مغناطیسی جنوب ناحیه‌ای است که در آن، میدان ژئو مغناطیسی، سطح زمین را به دو نیم تقسیم می‌کند. این قطب با قطب مغناطیسی جنوب متفاوت است، چرا که قطب ژئو مغناطیسی زمین و میدان‌های مغناطیسی کاملا با هم در یک راستا قرار ندارند. قطب مغناطیسی زمین مکانی است که میدان‌های مغناطیسی، پوسته زمین را به دو نیم تقسیم می‌کنند. مکان این قطب به دلیل حرکت مغناطیسی زمین دائماً در حال تغییر است که خود در پی جابجایی مداوم آهنِ زیر پوسته‌ی زمین است که جهت میدان مغناطیسی زمین را تغییر می‌دهد.
بریتانیا اولین کشوری بود که ادعای #مالکیت جنوبگان را داشت. اولین کشتی بریتانیا در سده ۱۸۰۰ وارد جنوبگان شد و کاوشگران و خدمه‌ی کشتی با برافراشتن پرچم کشورشان در این ناحیه، خود را مالک آن دانستند. البته به دلیل شرایط آب و هوایی بسیار بد، بریتانیا از به #استعمار در آوردن جنوبگان منصرف شد. از آنجایی که هیچ ساکنی در این مکان وجود نداشت، بحث و مشاجره خاصی هم بر سر مالکیت آن بالا نگرفت. این سکوت تا اوایل سده‌ی ۱۹۰۰ باقی ماند، تا این که بریتانیا خود را مالک بخش‌هایی از جنوبگان اعلام کرد. بریتانیایی‌ها، مکان‌هایی که کاوشگرانشان در گذشته کشف کرده بودند، در نقشه علامت‌گذاری کرده و تا نواحی داخلی مرزهای قطب جغرافیایی جنوب را از آن خود دانستند. کشورهای دیگری از جمله فرانسه، نروژ و حزب نازی آلمان نیز در پی این اقدام بریتانیا، ادعای مالکیت جنوبگان را کردند.
عکاس : مرتضی شکری
خبرنگار: وصی اله محمودی
