دلایل تعویق در اکران انیمیشن “تهران ۱۵۰۰”
بهرام عظیمی کارگردان فیلم سینمایی “تهران ۱۵۰۰” مهمان تلفنی برنامه بود و در مورد دلایل اکران نکردن این فیلم گفت: در واقع در اکران نکردن این فیلم من هیچ کاره هستم و فیلم هر زمانی که پخش می‌شد من بسیار خوشحال می‌شدم چون ۴ سال برایش زحمت کشیده‌ام.
وی ادامه داد: این فیلم ابتدا قرار بود نوروز۹۱ فیلم اکران شود اما بعد به ۱۵ آذر موکول شد. متاسفانه ۲ روز مانده به افتتاحیه فیلم متوجه شدیم که حواله اکران به سینما آزادی برای نمایش نمی‌دهند بنابراین ما نیز قربانی درگیری‌های موجود در سینما شدیم. من شخصا خوشحالم که قرار است این فیلم در نوروز۹۲ اکران شود چون حال و هوای شادی دارد و مناسب این زمان است اما تصور کنید اگر فیلم مناسب اکران نبود چقدر سرمایه ما به هدر می‌رفت.
دیدار با شهلا ریاحی بازیگر قدیمی سینمای ایران که مدتهاست که به دلیل کهولت سن از دنیای بازیگری فاصله گرفته بخش دیگر برنامه شب گذشته بود.
فرخ‌نژاد: مدتی گربه‌سیاه سینما بودم!
حمید فرخ‌نژاد اولین مهمان برنامه “هفت” بود. وی ابتدا در خصوص آغاز فعالیتش در سینما عنوان کرد: من سال ۶۸ در دانشکده هنرهای زیبا قبول شدم و کارگردانی تئاتر خواندم. در آن زمان با خسرو سینایی آشنا و در طول سال‌های مختلف دستیار و برنامه‌ریز او بودم تا اینکه بحث ساخت فیلم “عروس آتش” در سال ۷۹ پیش آمد.
وی گفت: تحقیق و نظارت فیلمنامه را به صورت مستند آغاز کردیم اما هرچه گشتیم نتوانستیم بازیگر موردنظر را برای بازی در نقش فرحان پیدا کنیم. بنابراین با پیشنهاد سینایی خودم این نقش را بازی کردم که مورد توجه قرار گرفت. سال بعد هم فیلم خودم “سفر سرخ” را ساختم البته در آن زمان دیده نشد اما من راهم را به عنوان بازیگر ادامه دادم.
فرخ‌نژاد درباره حضور در فیلم “ارتفاع پست” گفت: من با اصغر فرهادی در دانشگاه هم‌دوره بودم. احتمالا نظر او هم در انتخاب من برای این فیلم بی‌تاثیر نبود چون فرهادی نویسنده فیلمنامه ارتفاع پست بود. پیش از این حاتمی‌کیا در سریال “خاک سرخ” نقشی را به من پیشنهاد داد که نپذیرفتم. بنابراین فکر نمی‌کردم دیگر سراغ من بیاید اما پس از آن، بازی در این فیلم شروع شد که خوشحال شدم و پذیرفتم.
وی در ادامه صحبت‌هایش اشاره کرد: مدتی من به گربه سیاه سینما تبدیل شده بودم و هر فیلمی که بازی می‌کردم اجازه نمایش نداشت. سینمای ما با سینمای ۱۰ سال قبل بسیار فرق دارد و ما هم زیرمجموعه‌ای از یک کلیت هستیم و زیاد تصمیم گیرنده نیستیم. بسیاری از فیلمسازان ما با سینما قهر هستند و شاید کم کیفیت‌ترین آثار اجازه ساخته شدن پیدا می‌کنند.
بازیگربرای حفظ تعادل باید تماشاگر داشته باشد
وی در ادامه درباره تلاش برای ایفای نقش‌های متفاوت در سینما گفت: در طول این سال‌ها تلاش کردم از سنت بازیگرکشی در سینما فرار کنم. چون به دلیل عدم پرداخت درست و شخصیت‌پردازی در فیلم‌ها فیلمسازان ما تلاش می‌کنند با توجه به سبقه قبلی یک بازیگر او را انتخاب کنند تا ضعف‌های فیلمنامه و شخصیت‌پردازی را پر کند. اما من حتی به قیمت از دست دادن موقعیت‌های خوب سعی کردم از این اتفاق فرار کنم. در حال حاضر خیلی از آدم‌های بزرگ ما کار نمی‌کنند و مدتهاست که در سینما حضور ندارند اگر این آدم‌ها نباشند کلیت سینما نشست می‌کند و پایین می‌آید.
وی در ادامه در خصوص حضور در فیلم‌های تجاری عنوان کرد: برای جذب مخاطب عام باید فیلم‌های تماشاگرپسند هم در کارنامه داشته باشم. چون بازیگربرای حفظ تعادل باید تماشاگر داشته باشد. بسیاری از فیلم‌های حرفه‌ای ما تماشاگر عام ندارد و بازیگر هم دیده نمی‌شود اما بازیگر باید هوشیاری داشته باشد که در همان فیلم‌های تجاری هم خوب ظاهر شود.
وی درباره استفاده نامناسب از بازیگران در تبلیغات یک فیلم گفت: در بسیاری فیلم‌های سینمایی بازیگری که چند سکانس در فیلم بازی کرده در بیلبوردها و تبلیغات برجسته می‌شود. در فیلم شکلات داغ از من هم با وجود اینکه حضور کوتاهی در فیلم داشتم استفاده شد اما من در قراردادم عنوان کرده بودم که مبلغ دستمزدم به یک مرکز خیریه اهدا شود و هیچ حضوری از من در تبلیغات فیلم به چشم نخورد که متاسفانه این مسئله رعایت نشد.
از حضور در تلویزیون می‌ترسم!
وی درباره دلایل حضور پیدا نکردن در تلویزیون ادامه داد: متاسفانه جز تله فیلم “حبیب” پیشنهاد خوبی برای بازی در تلویزیون نداشتم معتقدم چون طیف بسیار زیادی فیلم‌ها وسریال‌های ما را در تلویزیون تماشا می‌کنند باید به کیفیت ساخت این آثار توجه بیشتری کرد و همین مسئله بی‌اهمیت بودن کیفیت آثار باعث ترس من از حضور در تلویزیون می‌شود.
فرخ‌نژاد در ادامه با بیان اینکه در طول این سال‌ها جایزه‌ای از جشنواره فجر با وجود اینکه ۸ دوره نامزد بوده دریافت نکرده است عنوان کرد: من دیگر به جایزه گرفتن فکر نمی‌کنم. به خاطر اعمال نظرها و سلیقه‌های غیر سینمایی جشنواره فیلم ما کمتر مورد اعتماد هنرمندان و مردم است.
وی افزود: در زمانی که فیلم “شب واقعه” در جشنواره حضور داشت قبل از اختتامیه به من زنگ زدند که در مراسم شرکت کنم و قرار است برای نقش دریا قلی سورانی جایزه دریافت کنم اما متاسفانه با وجود اینکه سرتیپ جانباز بازنشسته‌ای از مشهد به پیشنهاد من در جشنواره شرکت کرده بود و قرار بود من جایزه‌ام را تقدیم به وی کنم در نهایت نام کس دیگری را اعلام کردند. این مسئله من را خیلی ناراحت کرد.
این بازیگر درباره پذیرفتن بازی در فیلم “زندگی خصوصی آقا و خانم میم” گفت: ابتدا که روح‌الله حجازی و تیمش را در یک جلسه دیدم متوجه شدم که این آدم می‌خواهد کار خوب بکند. حجازی به کارش اعتقاد دارد و می‌فهمد که می‌خواهد چه کاری انجام دهد. این فیلم یکی از کارهای آبرومند کارنامه من است. بچه‌های این فیلم همه به کارشان مومن هستند و تجربه همکاری با سعید ملکان و هومن بهمنش برای من خیلی جذاب بود.
فرخ‌نژاد درباره شخصیت محسن در این فیلم گفت: محسن در این فیلم یک اقتدار پوشالی دارد و چون خودش به موقعیت خودساخته‌ای که درست کرده اعتقاد ندارد دست به شک و تردید در زندگی‌اش می‌زند. برای کم نیاوردن و تطابقش با محیط این آدم به یک معماری در زندگی‌اش روی می‌آورد که در آن ناموفق است.
وی در پایان عنوان کرد: سینما برای مملکت ما خیلی آبرو کسب کرده‌است در خارج از ایران خیلی سعی می‌کنند وجاهت کشور را زیر سئوال ببرند خواهشمندم که مسئولان سینمای ما را بی‌اعتبار نکنند چون ضررش را خودمان حس می کنیم.
در بخش بعدی برنامه به مناسبت سالروز درگذشت علی حاتمی آیتمی در این ارتباط تدارک دیده شده بود در این بخش قسمت‌هایی از گفتگوهای منوچهر نوذری با حاتمی درباره آثارش نیز پخش شد.
“زندگی خصوصی آقا و خانم میم” به دام نقد مدرنیته و سنت نیافتاده است
نقد فیلم سینمایی “زندگی خصوصی آقا و خانم میم” با حضور روح‌الله حجازی، کارگردان، محمد تقی‌فهیم به عنوان منتقد مهمان و مسعود فراستی بخش دیگر برنامه شب گذشته بود.
فهیم در ابتدای این بخش عنوان کرد: یکی از معضلات اساسی که باعث شده این سال‌ها ما شاهد فیلم‌های نامناسب باشیم به تحلیل برخی منتقدان باز می‌گردد که یک نگره فاقد پژوهش و تحقیق نسبت به جامعه متوسط ما وجود دارد. تحلیل بدون ریشه در طبقه متوسط ما باعث ساخت برخی فیلم‌ها و نقدها شده است. اما این فیلم یک درام خوش ساخت است که بدون افتادن به دام مفاهیم اضافی نقد مدرنیته و سنت را مطرح می‌کند.
فراستی در ابتدای صحبت‌هایش گفت: سینمای هالیوود از دهه ۷۰ روابط جنسی و خشونت را شدیدا به نمایش گذاشت و از آن زمان این دو بال‌های قدرتمند سینمای آمریکا شدند. فیلمسازمان ما کپی‌های خیلی ناشیانه‌ای از این موضوعات کردند که ناموفق است. مثلا تم خیانت در آن طرف بسیار تقبیح شده به نمایش گذاشته می‌شود. اما در ایران قبح قضیه قرار است از بین برود و این مسئله به دلیل همنشینی فیلمسازان ما با قشر به ظاهر مدرن و متوسط رو به بالا بوجود می‌آید اما فیلم حجازی به این دام نمی‌افتد.
وی ادامه داد: تضاد یک زن سنتی و مرد نیمه مدرن در این فیلم بسیار خوب در آمده است اما کم به آن پرداخت شده است یعنی آنالیز وضعیت را ارائه نمی دهد. ذات فیلم بحران را در درون خود دارد اما به این بحران نمی پردازد این مشکل فیلمنامه است و اتفاقات در یک دایره وسیع روی می دهد.
حجازی در این باره عنوان کرد: راهکاری که مد نظر من و علی طالب‌آبادی بود به این صورت نیست. این تجربیات را ما در تله فیلم هایی که ساخته بودیم داشتیم و خواستیم این قواعد را به سینما بیاوریم. ما به دنبال تجربیات دیگری بودیم و برای مخاطب دست به روایت دیگری زدیم تا اینکه قواعد کلاسیک را کامل رعایت کنیم. ما می‌خواستیم ببینیم بدون متریال و کلیات کمتری می‌توان مخاطب را به سینما نشاند و جزئیات بیشتر روزمره را به او نشان داد.
در ادامه علی طالب‌آبادی نویسنده فیلمنامه نیز پشت خط آمد و گفت: از ابتدا قرار نبود ما به دنبال گرامی برویم که هر چه پیش می‌رود پیچیده‌تر شود و بحران در آن افزایش یابد. اگر هم ضعفی در فیلمنامه است به خاطر جدید بودن این تجربه است. این فیلم بحرانی را در طبقه متوسط ایران نشان می‌دهد و معتقدم که شیوه روایت نیز باید به همان طرف و نشان دادن این جزئیات این زندگی این طبقه می رفت.
فراستی در ادامه این بخش عنوان کرد: اگر ما رویدادهای مناسبی برای دعوای زن و مرد بوجود نیاوریم فیلم درست جلو نمی‌رود. مشکل فیلم این است که بعضی اطلاعات مربوط بین زن و مرد ضعیف ارائه می‌شود و ما عمق اختلاف را نمی‌دانیم. اطلاعات از مخاطب دریغ می‌شود و این مسئله به شخصیت پردازی هم لطمه می‌زند.
وی ادامه داد: فیلم درباره عدم گذار از سنت به مدرنیته است اما خوشبختانه اثر به دام آلودگی روشنفکری نمی‌افتد. حاتمی‌کیا و فرخ نژاد بازی خوبی دارند اما کرامتی به فیلم نمی‌خورد. این اثر دقت و وسواس خوبی دارد و کنترل بازی ها کاملا رعایت شده و اصلا فیلم بدی نیست و می‌تواند قابل مقایسه با فیلم “چشمان باز بسته” کوبریک باشد.
فهیم نیز در این زمینه گفت: هر دو باری که فیلم را دیدم برای اجرا نشدن برخی مسائل افسوس خوردم این اثر به نوعی مجزا از جامعه خودش است. یک فیلم باید جامعه را خوب بشناسد تا ما بحران را به درستی درک کنیم. سینما مدیوم بی‌رحمی است پس باید به مخاطب توجه بسیاری شود.
وی ادامه داد: این فیلم اثر کم اشکال و کم غلطی است و در شخصیت‌پردازی مشکلی ندارد اما معتقدم نیمه‌های فیلم در بازی بازیگران اشکال بوجود می آید. از نیمه های اثر بازی کرامتی کنترل نشده و رها شده است. مسئله‌ای که به فیلم آسیب رسانده رها کردن قصه و این است که آدم ها شناسنامه ندارند و نمی‌دانیم از کجا به این کلانشهر آمده اند.
حجازی در این زمینه توضیح داد: آمدن آدم ها از ناکجا آباد را در خیلی از فیلم های تاریخ سینما دیده‌ایم. ما سعی کرده‌ایم روایت فیلم با جامعه ما تطابق داشته باشد. در این فیلم مرحله گذار از سنت به مدرنیته مطرح می‌شود.
سرپرست اداره نظارت و ارزشیابی: به‌دنبال مقصر نباشید!
میزگرد هفته بحران تعطیلی سالن‌های سینما با حضور مهدی عظیمی میرآبادی سرپرست اداره نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی را بررسی می کند.
عظیمی در ابتدا در خصوص علل کاهش مخاطب در سینما و مشکلاتی که در روند پروانه نمایش‌ها و تولید فیلم‌ها بوجود می‌آید توضیح داد: این مسئله به داستان فیل در تاریکی مولانا باز می‌گردد و هر کس از ظن خود به قضیه نگاه می‌کند. اگر قرار است در بحث کاهش مخاطب به نتیجه برسیم باید از زوایای مختلف آن را بررسی کرد.
وی درباره جایگاه اداره نظارت و ارزشیابی در بروز این مشکلات گفت: باید راهی پیدا کنیم تا مخاطبان با سینما آشتی کنند. پس نباید به دنبال دلیل و روش نخ‌نما شده یافتن مقصر باشیم. البته قبول دارم که برخی از این مشکلات هم به اداره نظارت و ارزشیابی باز می‌گردد.
وی ادامه داد: افت مخاطب به دلیل این است که ما فکر می‌کنیم همه سینما یعنی سالن‌های سینما. در صورتی که ما شبکه نمایش خانگی داریم که در دوره گذشته ۸ برابر رقم کل فروش فیلم‌ها فروش داشته است. بخش بین‌المللی و بخش ویدئو دیجیتال و موارد بسیار دیگری وجود دارند که جزء مخاطبان سینما هستند.
عظیمی عنوان کرد: سینما با سفارش و دستور نمی‌تواند به کارش ادامه دهد. من ۴ گروه را مسئول این اتفاقات می‌دانم. یک بخش مسئولان کل کشور که در ارتباط با سینما هستند از آموزش و پرورش گرفته تا شهرداری که من هم جزوشان هستم. گروه دوم فیلمسازان، گروه سوم رسانه‌ها و گروه چهارم مخاطبان هستند.
در ادامه این بخش همایون اسعدیان کارگردان سینما پشت خط آمد و عنوان کرد: ما در روزهای سختی به سر می‌بریم. در روزهایی که همه به خودشان اجازه می دهند درباره سینما نظر دهند و متاسفانه تا جایی که جلوی وزارت ارشاد مخالف و موافق تجمع می کنند و بر علیه یکی از فیلمسازمان معتبر ما شعار می‌دهند. متاسفانه مسئولان وزارت ارشاد ما تنها از پشت پنجره‌ها ناظر ماجرا هستند.
وی ادامه داد: آیا اتفاقات یک سال گذشته به این دلیل نیست که ما در اداره سینما ضعف داشتیم؟ و نتیجه‌ای جز بی‌اعتمادی مردم به سینما به دست نیاوردیم . آقای عظیمی آمار سال گذشته شبکه ویدئویی را به غلط ارائه می‌دهند. ما سال گذشته کمتر از ۳۰۰ میلیون فیلم هایمان را نمی فروختیم اما امسال به زور می‌توانیم تا ۱۵۰ میلیون فیلم‌ها را بفروشیم. لطفا آمار جعلی به اطلاع مردم ندهید.
اسعدیان توضیح داد: وقتی مسئولان سینمایی ما جو نا امنی برای هنرمندان بوجود می آورند چطور می توانیم امیدوار به اقبال مخاطبان باشیم. ما در جو ملتهبی در سینما به سر می بریم که این مسئله باعث شده مخاطبان از دیدن فیلم ها رویگردان باشند.
عظیمی در جواب اسعدیان گفت: به‌رغم سیاه‌نمایی که برخی از سینماگران و رسانه‌ها می‌کنند سینما زنده است و فعال به کار خود ادامه می دهد. طیف تازه نفسی وارد فضا شده اند که سینمای ایران را به درجات خوبی می‌کشاند. امیدوارم سال آینده سینمای پررونقی داشته باشیم.
نظرسنجی برنامه اختصاص به طرح این سئوال داشت که از میان نقش‌های فرحان در “عروس آتش”، دریاقلی سورانی در “شب واقعه”، قاسم در “ارتفاع پست”، هوشنگ ستاری در “به رنگ ارغوان”، مرتضی در “چهارشنبه سوری” و محسن در “زندگی خصوصی آقا و خانم میم”، کدامیک از نقش‌های حمید فرخ نژاد را بیشتر می‌پسندید، که در پایان برنامه ۴۰ درصد از بینندگان گزینه یک را انتخاب کردند.
