منوچهر متکی با بیان اینکه “همواره از مذاکره با آمریکا استقبال کرده‌ایم و دنبال تنش‌آفرینی نبوده‌ایم”، گفت: آمریکایی‌های هیچگاه آداب مذاکره را رعایت نکرده‌اند.
وزیر پیشین امور خارجه امروز (یکشنبه) در جلسه پرسش و پاسخ در دانشگاه شهید بهشتی، با بیان اینکه “در دیپلماسی، لجبازی نیست”، تاکید کرد: تلاش دستگاه دیپلماسی باید این باشد که کشور به انزوا نرود. در دیپلماسی مبانی نظام تبیین و شبهه‌های ایجاد شده در مبانی رفع می‌شود.
وی با بیان اینکه “روابط خارجه یک تخصص است و دیپلماسی، مبانی و منافع نظام و در عین حال رعایت شرایط طرف مقابل را مطرح می‌کند”، افزود: در بخش هسته‌یی به دنبال این بودیم که غنی‌سازی ۵/۳ درصد اورانیوم را انجام دهیم که این امر موجب می‌شود همزمان حقوق و تکالیفمان در نظر گرفته شود. اما هنگامی که سوخت رآکتور تهران قطع شد، ما به طرف تولید اورانیوم ۲۰ درصد حرکت کردیم. آمریکا به دنبال این بود که ما غنی‌سازی اورانیوم را به هیچ وجه انجام ندهیم. آنها فکر می‌کردند فشار در ایران کارساز است ولی اینطور نبود.
وزیر پیشین امور خارجه با بیان اینکه “مشکل غرب در بخش هسته‌یی کسب وجهه است”، خاطرنشان کرد: در حال حاضر وقتی است که ما دیپلماسی جدیدی بر اساس دست بالایی که داریم طراحی کنیم. ما باید این سناریو را مطرح کنیم که به دنبال سلاح هسته‌یی نیستیم، چون ما در واقع سلاح هسته‌یی نمی‌خواهیم اما این سناریو می‌تواند برای غرب کسب وجهه کند.
متکی در ادامه تاکید کرد: ما به جز اسرائیل با همه گفت‌وگو می‌کنیم اما گفت‌وگو به معنای سازش نیست. ۳۴ سال گذشته را در شرایط خاص و توام با فشارهای مختلف به فرصت تبدل کرده‌ایم. هدف آمریکا برای مذاکره، تسلیم ایران است اما ما معتقد به مذاکره در فضای برابر هستیم. ما در آمریکا مطرح کردیم که در بالاترین سطح آماده مذاکره‌ایم اما بدون اینکه برخورد عملی یا اظهارنظر رسانه‌ای انجام شود، مقامات آمریکا و سنا تحریم جدید علیه ایران را مطرح کردند.
وی ادامه داد: ما به این اعتقاد نداریم که مذاکره با آمریکا به معنای زیر سلطه رفتن است اما نحوه ارتباط برقرار کردن بسیار مهم است. آمریکا فکر می‌کند اگر فشار زیادی به ایران وارد کند ایران تسلیم می‌شود.
وزیر پیشین امور خارجه با بیان اینکه “مساله هسته‌یی از سوی مرکزیت هوشمندی مدیریت می‌شود که افراط و تفریط وجود ندارد”، خاطرنشان کرد: نباید اجازه دهیم بحث مذاکره، ابزار تبلیغاتی برای کاندیدای ریاست جمهوری آمریکا شود. متکی با اشاره به اینکه اگر آمریکا به دنبال مذاکره است باید مقدمه مذاکره را فراهم کند . سیاست هویج و چماق در مورد ایران پاسخگو نیست.
وی در بخشی دیگری از صحبتهای خود، مهمترین موضوع در شرایط موجود کشور را مسائل اقتصادی دانست و گفت: اقداماتی که در طول سه دهه گذشته صورت گرفته اقدامات قابل توجهی است. اگر کسانی در امر کشورداری ادعا کنند که همه چیز را می‌دانند، در واقع هیچ‌چیز نمی‌دانند زیرا بیان چنین حرفی با توجه به گستردگی تخصص کشورداری در بضاعت یک فرد نیست.
متکی با بیان اینکه “اقتصاد کشور در شرایط خاصی قرار گرفته و تصمیم‌گیرها حق اشتباه ندارند”، اظهار کرد: طی سالهای اخیر بحران‌هایی مثل نوسانات ارزی، تصمیمات ارزی را تحت‌الشعاع قرار داده است و یکباره شرایطی پیش آمده که اقتصاد بر جامعه آوار شده است. دولت و مجلس برنامه‌ای در دستور کار دادند اما زمان‌نشناسی شرایطی را به وجود آورد که شاهد یک لجام‌گستیختگی در قیمت ارز در بازار بودیم.از حدود اوایل سال جاری نرخ ارز ۱۲۲۶ تومان قیمت‌گذاری شد و کمیته‌ای از مجلس و دولت تشکیل شد و تصمیم بر این شد که اوایل تابستان قیمت ارز به ۱۷۰۰ تومان یا ۱۸۰۰ تومان برسد که این رقم تا ۲۰۰۰ تومان می‌توانست افزایش پیدا کند اما این تصمیم موجب شد نرخ ارز نوسانات شدیدی پیدا کند به طوری که در طول یک روز نرخ ارز تا ۷۰۰ تومان افزایش یافت.
این فعال سیاسی با بیان اینکه “تاثیر تحریم‌ها بر اقتصاد کشور تنها ۲۰ درصد است و ۸۰ درصد نحوه مدیریت است که بر اقتصاد تاثیر می‌گذارد”، در ادامه به مناسبات و رفتار مسئولان کشور با یکدیگر اشاره و اظهار کرد: طبیعی است که مسئولان نگاه متفاوتی داشته باشند اما ایجاد بستری برای بیان این اختلاف‌ها به منظور رسیدن به نقطه تفاهم بسیار مهم است. مسئولان بداخلاق شده‌اند و هرگاه در مسیر تخریب یکدیگر قدم برمی‌داریم باور جامعه به بخشهایی که درست عمل کرده‌ایم نیز زیر سوال می‌رود. نوع ادبیات مسئولان ضریب اعتماد عمومی را پایین می‌آورد. ما از شرایط تحریم می‌توانیم عبور کنیم مشروط بر اینکه عنصر تدبیر، مقاومت، همدلی و هم‌افزایی را در کنار هم بکار ببریم.
متکی در پاسخ به این پرسش که چرا مدل آرمانی نظام جمهوری اسلامی را به کشورهایی که بیداری اسلامی را تجربه کرده‌اند، منتقل نکرده‌ایم”، گفت: آرایش جدید منطقه، آرایش قابل‌قبولی است. فضای منطقه از فضای وابسته بودن به استقلال رسیده است که این استقلال، ناشی از آرمان‌های جمهوری اسلامی است. ارتباط ما با کشورهای منطقه ارتباطی الهام بخش است و ما دخالت عملیاتی در منطقه نداریم.
وی در پاسخ به پرسش دیگری، درباره سیاست خارجی ترکیه اظهار کرد: حزب عدالت و توسعه اردوغان در مدیریت ترکیه و مناسبات منطقه‌ای موفق بوده است اما یکباره ترمز ترکیه کشیده شد و از اواسط تحولات مصر، ترکیه وارد حوزه سیاست نیابتی از سوی آمریکا شد.
وزیر پیشین امور خارجه با بیان اینکه “اولین گاف سیاسی اردوغان در مصر بود؛ جایی که به مردم مصر توصیه کرد قانون اساسی سکولار را تصویب کنند”، افزود: با این حال باید روابط خارجی خود را با ترکیه حفظ و گسترش دهیم. اولین ضرر کننده تحولات منطقه اسرائیل و دومین کشور ترکیه است زیرا دخالت خارجی در هیچ کشوری از منطقه پذیرفته شده نیست.
وی در برابر پرسش مبنی بر اینکه “چرا عده‌ای می‌خواهند دولت را مقصر اصلی مشکلات کشور جلوه دهند؟”، پاسخ داد: به هر حال هر دولتی بعد از پایان دوره مسئولیت خود مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. مهم این است که نقل‌ها منصفانه باشد. اینکه نقد متوجه یک فرد بشود، شیوه پسندیده‌ای نیست. کشورهای که پیشرفت کرده‌اند، بحث افراد را مطرح نکردند بلکه نظامات کشورداری را مد نظر قرار داده‌اند. باید مباحث کشورداری ملی شود و لازم نیست در دوره انتخاباتی، نیروهای مدیریتی به صورت گسترده در کشور جابه‌جا شود.
متکی در پایان، در پاسخ به پرسش دیگری درباره بحث انتخابات اظهار کرد: اصلاح‌طلبان، اصولگرایان، دولت و حاشیه دولت در فعالیت‌های انتخاباتی با یکدیگر رقابت می‌کنند. دولت و حاشیه دولت به این انگیزه در انتخابات شرکت می‌کنند که تصور می‌کنند برنامه‌های هشت‌ساله گذشته آنها برای کشور مفید بوده است.
ایسنا
