تصرف قلعهی الموت توسط حسن صباح
تاریخ – حسن صباح دراواخر سال ۴۷۳ ق بر قلعهی الموت در قزوین استیلا یافت و آن جا را مرکز دعوت و تربیت سرّی خود قرار داد.
افق – خبر:حسن صباح که در ابتدا در خدمت سلطان مَلِکشاه سلجوقی بود بعدها به شام و مصر مسافرت کرد و به سلک اسماعیلیان که به امامت اسماعیل فرزند امام جعفر صادق(علیه السلام) معتقد بودند و هفت امامی به شمار میروند درآمد. وی از اواخر سال ۴۷۳ ق به دعوت مردم ایران به مذهب اسماعیلی پرداخت و عدهی زیادی را به دور خود جمع کرد. حسن صبّاح در رجب ۴۸۳ ق بر قلعهی الموت در قزوین استیلا یافت و آن جا را مرکز دعوت و تربیت سرّی خود قرار داد.
پس ازتصرف اَلَموت، حَسن، دایرهی دعوت خود را توسعه داد. هرچند حسن، تا آن هنگام، بسیاری از مردم را درنواحی مختلف به مذهب خویش درآورده بود، ولی اهمیّت واقعی کار او در حقیقت پس از تصرّف قلعهی اَلَموت آغاز شد. پس از مدتی، کار حسن صباح چنان بالا گرفت که سپاهیان سلجوقی از رویارویى با او و قلعهی مستحکم اَلَموت، ناکام باز میگشتند.
او یارانی در این منطقه و مناطق گوناگون شمال و شرق کشور فرستاد و پناهگاههایى بسیار در دست گرفت. حسن صباح یاران فداکاری را تربیت کرد که مردم از کار آنها در وحشت و دِهشت میافتادند و هرکار پرخطری به دست ایشان انجام میشد. از جمله کارهای این فدائیان، قتل مخالفان این فرقه بود که قتل نظام المُلک، وزیر کهنهکار سلجوقی و دو پسر او و بسیاری از دیگر افراد میباشد.
سلطان سنجر سلجوقی نیز بر اثر تهدیدی که از جانب حَسن دیده بود، از تعقیب او باز ایستاد. گویند، حسن، یکی از فداییان را مامور کرد تا شب هنگام، کاردی نزدیک وی در زمین فرو کند. او سپس به شاه پیغام داد که “آن کس که کارد به زمینِ دُرشت فرو میکند، در سینهی نرم سلطان هم توانَد نشانَد” سلطان ترسید و با صبّاحیان آشتی کرد و قدرت ایشان، بیش از قبل فزونی گرفت.