محققان مؤسسه فناوری ماساچوست (MIT) روشی آسان برای تشخیص سرطان ریه ارائه کرده‌اند که در آن ابتدا نانوذرات استنشاق می‌شود و سپس از فرد آزمایشگاه ادرار گرفته می‌شود. این آزمایش ادرار با تست‌های نواری شبیه به کیت‌های تست بارداری انجام می‌شود.
سرطان ریه معمولاً از طریق سی‌تی‌اسکن تشخیص داده می‌شود، اما این روش تشخیصی کمی برای بیمار آزاردهنده بوده و نتیجه کاذب بالایی دارد. به علاوه این که دستگاه‌های سی‌تی‌اسکن بزرگ بوده و در برخی مناطق دور افتاده دسترسی به آنها دشوار است.
این دستاورد محققان کار را ساده کرده است، در این روش از طریق دستگاهی شبیه اسپری آسم، نانوذرات تولید شده و شخص آن را استشمام می‌کند و سپس همانند تست‌های تشخیص بارداری، فرد با یک نوار ساده، آزمایش ادرار می‌دهد.
ساز و کار این فناوری کمی پیچیده است، نانوذرات حاوی رشته‌های DNA به صورت بارکد هستند که به گونه‌ای طراحی شده‌اند که با آنزیم‌های خاصی به نام پروتئاز برهمکنش می‌دهند. این آنزیم‌ها از تومورهای سرطان به میزان زیادی ترشح می‌شوند. در صورت وجود پروتئاز، این آنزیم با بارکد برهمکنش داده و آن را وارد سیالات خروجی از بدن می‌کند و می‌توان آن را در ادرار شناسایی کرد.
محققان این روش را در موش‌هایی که از نظر ژنتیکی برای ایجاد سرطان ریه مانند انسان اصلاح شده بودند، آزمایش کردند. حدود ۷٫۵ هفته پس از شکل‌گیری تومورها، که با مرحله ۱ یا ۲ سرطان در انسان ارتباط دارد، محققان آزمایش تشخیصی را انجام دادند.
در نخستین آزمایشات، این تیم در جستجوی ۲۰ نشانگر زیستی مختلف بود، اما پس از استفاده از الگوریتم‌ها برای شناسایی بهترین ترکیب، آنها این نشانگرها را به چهار نشانگر کاهش دادند. این دسته کوچک نشانگرها برای ساخت نوار تست تشخیص مناسب بود.
البته چند سال است که آزمایش ادرار برای سرطان با استفاده از مکانیسم‌های مختلف مورد پژوهش قرار گرفته است، اما این کار جدید پیشرفت قابل توجهی در این مسیر است. نسخه‌های قبلی نیاز به تزریق نانوذرات به جریان خون داشت، اما این ابزار، یک روش استنشاقی کمتر تهاجمی است و می‌توان از آن در هرکجایی استفاده کرد.
خبرنگار: اکرم حبیب لو
