از زمان استارت طرح مسکن مهر تا حدود یک سال بعد انبوهسازان روی خوشی به آن نشان ندادند و حتی دعوت مسئولان وقت وزارت مسکن برای حضور در طرح مذکور نیز تاثیری در تصمیم آنها نداشت.
تسنیم:اینگونه شد که وزارت سابق مسکن ساخت واحدهای مسکن مهر را به تعاونیها واگذار کرد و در مدت کوتاهی زمان از دست رفته برای حضور انبوهسازان جبران شد. اما وقتی ساختوسازهای مسکن مهر رونق گرفت، انبوهسازان به تکاپو برای حضور در بزگترین طرح مسکنسازی دولتی در ایران شدند.
به این ترتیب آنها توانستند با یک سری اقدامات در مدت کوتاهی جایگزین تعاونیها شوند. اما این حضور همزمان شد با درخواستهای مکرر انبوهسازان برای افزایش قیمتها، موضوعی که تعاونیها هیچگاه حرفی از آن نزدند و برعکس رقابتی بین تعاونیها برای کاهش هزینهها بهوجود آمده بود که رکوردهای ساخت هرمترمربع مسکن مهر با قیمت ۲۳۰ هزار تومان را بر جای گذاشت.
به هر حال مرداد سال ۹۰ همزمان با فراخوان وزارت راه و شهرسازی برای ثبتنام مرحله دوم طرح مسکن مهر انبوهسازان به تکاپو برای تعدیل قیمتها افتادند.
این در حالی بود که انبوهسازان چند ماه پیشتر فاز اول هدفمندی یارانهها را بهانه کرده و با این استدلال که اجرای این قانون روی قیمت برخی نهادهای ساختمانی تاثیرگذار بوده خواستار افزایش قیمت مسکن مهر متناسب با تغییرات قیمت مصالح ساختمانی شدند. نکته جالب توجه اینکه دو ماه پس از هدفمندی یارانهها یعنی در بهمن ماه ۸۹ انبوهسازان در نامهای به رئیسجمهوری سابق خواستار ساخت ۱۰۰ هزار واحد با قیمت قبل از هدفمندی یارانهها یعنی ۳۰۰ هزار تومان برای هر متر مریع شده بودند.
به فاصلهای اندک پس از نامهنگاری انبوهسازان به احمدینژاد، ایرج رهبر رئیس کانون سراسری انبوهسازان با بیان اینکه بعید بهنظر میرسد انبوهسازان سال ۹۱ در طرح مسکن مهر وارد شوند مدعی شد با توجه به افزایش حدود ۲۰ درصدی قیمت نهادههای ساختمانی در مقایسه با پیش از هدفمند شدن یارانهها آینده همکاری پیمانکاران ساختمانی در طرح مهر را با تردید مواجه است.
رهبر درباره قیمت مسکن مهر (۳۰۰ هزار تومان) گفته بود:این قیمت سر به سر است و فقط با مدیریت مهندسی میتوانیم به ساخت و ساز ادامه دهیم. برای آنکه سازنده از حاشیه سود مناسبی برخوردار باشد باید قیمت هر مترمربع از ۳۰۰ هزار تومان به ۴۵۰ هزار تومان افزایش یابد. وی با اشاره به ارسال آنالیز قیمتها به وزارت راه و شهرسازی ارائه شده است، اظهار کرد: قیمت ساخت مسکن همان ۳۰۰ هزار تومان است که مربوط به گذشته است، از این رو آنالیز قیمت را انجام و آنرا به وزارت راه ارائه کردهایم.
اما علی نیکزاد، وزیر وقت راه و شهرسازی پیشنهاد افزایش ۵۰ درصدی قیمت مسکن مهر را نپذیرفت و در اینباره گفت:ساخت مسکن مهر در سال ۹۱ با همان متری ۳۰۰ هزار تومان ادامه پیدا میکند. عزم و تلاش دولت بر اتمام پروژههای مسکن مهر تا پایان سال آینده است، اما آنچه معلوم است اینککه ساخت مسکن مهر با همان متری ۳۰۰ هزار تومان ادامه مییابد.
در روزهایی که نیکزاد سکاندار وزارت راه و شهرسازی بود با مکانیسم مخصوص خود که بارها نیز از آن استفاده کرد تا حدودی باعث شد تا انبوهسازان از موضع خود در خصوص افزایش قیمت مسکن مهر عقب نشینی کنند. نیکزاد در آن زمان گفته بود: «هماکنون شرکتهای خارجی خواستار مشارکت در این طرح با قیمت کمتر از ۳۰۰ هزار تومان با رعایت مقررات ملی و مصالح ساختمانی درجه یک ایرانی و زمان یک سال هستند، اما در راستای افزایش اشتغال اولویت با شرکتهای داخلی است»
رهبر، رئیس کانون سراسری انبوهسازان اما اینگونه به سخنان وزیر واکنش نشان داد:«این نظر وزارت راه و شهرسازی است، اما ما آینده مسکن کشور را در نظر گرفتهایم میخواهیم این طرح با کیفیت خوب به اتمام برسد. برای ساخت و ساز در سال آینده (۹۱) با توجه به نوسانات نرخ ارز و طلا و تاثیر آن بر بخش مسکن و همچنین نرخ تورم دراستانهای مختلف کشور آنالیزهای قیمت انجام شد و نتیجه آن یعنی افزایش ۵۰ درصدی قیمتها را به وزارت راه اعلام کردیم.
وی با اشاره به «نرخ دستوری» آینده خوبی را برای ساختوساز مسکن مهر پیشبینی نکردو افزود: باید به منافع ملی توجه کنیم، انبوهسازان تسلیم قیمت کارشناسی شده از سوی وزارت راه و شهرسازی هستند.
*درخواستهای بی پایان
درخواست انبوه سازان حدود ۹ ماه سال ۹۱ نیز ادامه داشت تا اینکه سرانجام وزارت راه و شهرسازی دستورالعملی را ابلاغ کرد که بر اساس آن قیمت ساخت هر مترمربع پروژههای مسکن مهر بین ۵ تا ۴۰ هزار تومان افزایش یافت. اما موضوع جالب این بود که انبوهسازان به این میزان افزایش قیمت نیز اعتراض کردند و آنرا به دور از واقعیتهای کشور دانستند.
معاون وقت وزیر راه و شهرسازی ۵ روز پس از ابلاغ دستورالعمل افزایش قیمت مسکن مهر به مدیران کل استانها، مدیران عامل شهرهای جدید و مدیران کل بنیاد مسکن انقلاب در واکنش به اعتراض انبوهسازان با بیان اینکه افزایش قیمتها کارشناسی شده است به تسنیم گفت: جلسات متعددی در این رابطه برگزار شد و بر اساس هفت آیتم به این قیمت رسیدیم. از یک طرف بر اساس اعلام سازمان حمایت از مصرفکنندگان و تولیدکنندگان قیمت مصالح ساختمانی روندی نزولی داشته است، بهعنوان مثال قیمت تیرآهن ۱۴ ذوبآهن ۳٫۷ درصد، تیرآهن ۱۸ ذوبآهن ۸٫۶ درصد، انواع سیمان ۲ درصد، میلگرد ۱۴، حدود ۱۳ درصد و نبشی ۱۲ نیز ۱۰ درصد کاهش یافته است.
احمداصغری مهرآبادی ادامه داد: همزمان با کاهش قیمت نهادههای ساختمانی، دستورالعمل افزایش قیمت مسکن مهر را تدوین و به شرکتهای عمران شهرهای جدید ابلاغ شد.
مدیرعامل سابق سازمان ملی زمین و مسکن با بیان اینکه روز اول که نوسانات نرخ مصالح ساختمانی آغاز شد تا امروز بهطور میانگین قیمتها ۳۳ تا ۳۴ هزار تومان افزایش یافت، افزود: کارشناسان ما همه آیتمهای مورد نظر را اعمال کردند و رقمی ۴۰ هزار تومان را برای تعدیل قیمت ساخت مسکن مهر اعلام کردند.
مهرآبادی تصریح کرد: این عدد منهای مابهالتفاوت آسانسور است که با احتساب هزینه آسانسور هر متر مربع مسکن مهر ۵۵ تا ۶۰ هزار تومان افزایش خواهد یافت.
*قیمت مسکن مهر را تعیین تکلیف کنید
از آذرماه سال گذشته تاکنون انبوهسازان همواره از افزایش قیمت مسکن مهر بهعنوان یکی از خواستههای اصلی نام بردهاند. در این راستا آنها روز گذشته (شنبه) نامهای را به وزیر راه و شهرسازی نوشتند و در آن با ارائه ۵ پیشنهاد خواستار تعیین تکلیف قیمت پروژههای مسکن مهر شدند.
در بخشی از این نامه آمده است؛ «دولت میتواند بخشی از این پروژهها را به صورت تهاتر با انبوهسازان به اتمام برساند و الزاما این تهاتر نباید در اراضی مربوط به مسکن مهر باشد. در مناطقی مثل پردیس که ارزش افزوده بالاتری دارند، بخشی را نیز متقاضیان می توانند پرداخت کنند. اما در مناطقی که این پتانسیل را ندارند، دولت باید وارد عمل شود و وام آن را تا حد ۲۰درصد افزایش دهد.»
*اشتهای سیری ناپذیر انبوهسازان
حال باید پرسید چه اتفاقی روی داده که انبوهسازان را به نامهنگاری با وزیر واداشته است؟ بررسی قیمت نهادههای ساختمانی گویای این واقعیت است که در یک سال منتهی به زمستان امسال نه تنها افزایش قیمتی را در این بخش ندیدهایم، بلکه قیمت برخی مصالح ساختمانی نیز کاهش یافته است. از سوی دیگر با توجه به بررسیهای کارشناسی وزارت راه و شهرسازی نوسانات قیمت نهادههای ساختمانی که منجر به ابلاغ دستورالعمل افزایش قیمت مسکن مهر شد حداکثر ۳۴ هزار تومان بوده، اما وزارتخانه ۶۰ هزار تومان به قیمت مسکن مهر افزوده است، یعنی حدود ۷۶ درصد بیشتر. چرا انبوهسازان به این میزان افزایش قیمت قانع نیستند؟
کارشناسان و فعالان مسکن معتقدند با توجه به ثبات بازاهای اقتصادی کشور ثبات قیمت بازار مسکن علاوه بر زمستان امسال تا نیمه دوم سال آینده نیز ادامه خواهد یافت و هیچ نگرانی در این زمینه وجود ندارد. بنابراین بهتر است انبوهسازان که در چند سال حضور در طرح مهر همواره سرناسازگاری با پروژههای آن داشتهاند بر روی تکمیل واحدهای نیمهتمام تمرکز کنند. بهطور قطع دولت برنامههای متعددی برای ساخت مسکن دارد و ادامه درخواستهای غیرمنطقی انبوهسازان باعث میشود دولتیها در همکاری با آنها تجدیدنظر کنند.
نباید فراموش کرد وزیر راه و شهرسازی هرگونه چانهزنی برای افزایش قیمت مسکن مهر را منتفی اعلام کرده است، حالا باید دید آخوندی چه پاسخی به نامه انبوهسازان خواهد داد. شاید یکی از گزینههای تکمیل پروژههای مسکن مهر همان افزایش ۵ میلیون تومانی تسهیلات باشد، یعنی این متقاضیان خواهند بود که هزینه درخواست انبوهسازان را میپردازند. البته وزیر راه و شهرسازی در یکماه اخیر برخلاف چند تن از معاونانش هرگونه رایزنی برای افزایش سقف تسهیلات مسکن مهر را تکذیب کرده است. شنیده شده یکی از گزینههای تکمیل بخشی از پروژههای مسکن مهر با قیمتهای مد نظر انبوهسازان است.