آیا انتخابات آینده عرصه رقابت “تفریطی‌ها” است؟

 کمتر از دو ماه به آغاز ثبب‌نام رسمی نامزد‌های یازدهمین دوره انتخابات مجلس باقی باقیمانده و فعالیت‌های انتخاباتی دو جناح اصلی کشور در حال افزایش است، در این راستا اصلاح‌طلبان با توجه به وضعیتی که درآن قرار گرفتند، قصد دارند، تا دوباره بدنه اجتماعی خود را به صحنه بیاورند، اما در این رابطه برخی از ناظران اعتقاد دارند، به دلیل عملکرد فراکسیون امید و خلف وعده دولت درعمل به وعده‌ها، بدنه اجتماعی اصلاح‌طلبان از کمترین میل ممکن برای حضور در انتخابات اسفندماه برخوردارند.

سعید حجاریان به عنوان یکی از تئورسین‌های اصلی اصلاح‌طلبان در جدید‌ترین گفتگوی خود با روزنامه شرق از رقابت تفریطی‌ها در انتخابات مجلس خبر داده و شانس میانه‌رو‌ها را در این عرصه کم دانسته است.

سعید حجاریان معتقد است در انتخابات پیش رو رقابت بین تفریطی ها است

حجاریان می‌گوید: «نتایج نظرسنجی‌هایی که بعضا به دست ما می‌رسد حکایت از آن دارد که طیف میانه که شامل نیرو‌های اصلاح‌طلب، اعتدال‌گرا و حتی راست میانه می‌شود، تضعیف شده و افراط و تفریط به‌ویژه قائلان به عبور از جمهوری اسلامی رشد کرده است. افراط‌گرایان چه در داخل و چه در خارج، در دوره دوم خرداد نیرو‌هایی دست پایین محسوب می‌شدند، اما با ضرباتی که تدریجا به میانه رو‌ها وارد شد و اشتباهاتی که از سوی خود آن‌ها رخ داد، جامعه به سمت دوقطبی‌شدن رفت.»

وی می‌افزاید: «در این قطب‌بندی افراطی‌ها مصرانه می‌گویند موجودیتی به‌نام جمهوری اسلامی نباشد و تفریطی‌ها یک‌صدا بر حفظ وضع موجود با تمام نواقصش اصرار می‌ورزند. شاید تا پیش از این سخن‌گفتن درباره افراطی‌ها و تفریطی‌ها امری انتزاعی بود، اما اکنون، چارچوب و روند حرکت آن‌ها به صورت ذهنی و عینی قابل سنجش است. به‌عنوان مثال فردی که در «جبهه دموکراسی‌خواهی» و نزدیک به اصلاح‌طلبی فعالیت می‌کرد، امروز و براساس تحلیلش، در صفحه فیس‌بوک خود عبور تمام‌قد از جمهوری اسلامی را در دستور کار گذاشته است.»

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب افزود: «البته این تغییر منحصر به نیرو‌های دموکراسی خواه نیست و حتی بسیاری از راست‌های میانه نیز میل به تندروی دارند؛ مثلا فردی که روزگاری کاندیدای خط‌امامی‌های همدان بود الان به جبهه پایداری پیوسته است! بنابراین می‌خواهم بگویم بیشترین ریزش از سمت نیرو‌های میانه بوده است.»

تفریطی‌ها چگونه به پیروزی می‌رسند؟
صادق زیبا کلام استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه نمی‌توانیم از سخنان اخیر سعید حجاریان نیت خوانی کنیم، گفت: «اساسا اگر بخواهیم در مورد شرکت اصلاح طلبان در انتخابات صحبت کنیم، باید بگوییم، تمام سخنان افرادشاخص اصلاح‌طلب باید در صدر تمامی سخنانی که ارائه می‌دهند، به این پرسش «چه بایدکرد؟» پاسخ دهند، بنابراین تا زمانیکه به این سوال جوابی داده نشود، تمامی بحث‌ها از نظر بنده فرعی است.»

صادق زیباکلام  می گوید با عدم شرکت بدنه اصلاحات در انتخابات، تفریطی ها در اسفندماه می توانند به پیروزی برسند

وی با اشاره به اینکه سخنان حجاریان را می‌توان در این راستا ارزیابی کرد که اصلاح‌طلبان این امر را قبول کرده‌اند که دیگر بدنه اجتماعی در صحنه حاضر نخواهد شد، افزود: «به بیان دیگر اگر بخواهیم گفته‌های سعید حجاریان را تفسیر کنیم، تفریطی‌ها که حامی حفظ وضع موحود هستند، در صورتی به پیروزی می‌رسند که بدنه فعال اجتماعی اصلاح‌طلبان که همیشه خواهان تغییر وضع موجود و بهبود اوضاع هستند، دیگر انتخابات شرکت نمی‌کنند و به نوعی عرصه برای تفریطی‌ها مهیا خواهد شد تا به مجلس راه پیدا کنند.»

زیباکلام با تاکید بر اینکه ارزیابی بنده این است که تنها ۲۰ درصد از طرفداران اصلاحات در انتخابات شرکت خواهند کرد، اظهار داشت: «با توجه به شرایطی که وجود دارد، بیش از ۸۰ درصد از کسانی که در سال‌های ۹۴ و ۹۶ در انتخابات شرکت کردند، در اسفندماه پای صندوق‌های رای حاضر نخواهند شد، این امر نیز به دلیل عملکرد فراکسیون امید و از آن بیشتر به خاطر عملکرد آقای روحانی است که به مردم وعده‌هایی را داد، اما به آن‌ها عمل نکرد.»

مشکل اصلاحات از کجا شروع شد؟
این استاد دانشگاه با بیان اینکه مشکل اصلاح‌طلبان از جایی شروع شد که در مورد عملکرد دولت هیچ‌گونه اظهار نظری نکردند، گفت: «بنده و امثال بنده مردم را به حضور در انتخابات ترغیب کردیم، این در حالی است که بسیاری از این افراد قصد نداشتند در انتخابات شرکت کنند، اما با توجه به دعوتی که اصلاح‌طلبان و در راس آن‌ها آقای خاتمی از مردم کردند، آن‌ها در پای صندوق حاضر شدند و به لیست امید رای دادند.»

وی اضافه کرد: «حوادثی که در دی ماه ۹۶ اتفاق افتاد، یک زنگ خطر جدی برای اصلاح‌طلبان بود، اما آن‌ها به این هشدار توجهی نکردند، حال در نزدیکی انتخابات برخی از سران شاخص اصلاحات به صورت کلی مردم را به حضور در انتخابات مجلس دعوت می‌کنند، اما در این رابطه نکته مهم این است اصلاح‌طلبان به برخی افراد حاضر در انتخابات مجلس ابراز تمایل می‌کنند و ممکن از آن‌ها نیز حمایت کنند، اما این نهایت کاری است که در شرایط فعلی اصلاح‌طلبان می‌توانند آن را انجام دهند.»

زیبا کلام با بیان اینکه برخی اقداماتی که اصلاح‌طلبان انجام می‌دهند، هیچ موضوعیتی ندارد، گفت: «مطرح کردن مطالبی نظیر لزوم  برپایی گفتگوی ملی، رایزنی با وزیر کشور و شورای نگهبان و به طور کلی این جنس از حرف‌ها و سخنان، هیچ‌گونه پایه و اساسی ندارد و به اطلاح‌طلبان برای موفقیت در انتخابات هیچ کمکی نخواهد کرد.»

اصلاح‌طلبان به مسئولیت اجتماعی خود عمل نکردند
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه امثال بنده بحرانی که دو سال اخیر اصلاح‌طلبان با آن روبرو شده‌اند را بار‌ها فریاد زدیم و مطرح کردیم، بیان داشت: «اما اصلاح‌طلبان نسبت به این سخنان توجهی نکردند، به بیان دیگر آن‌ها به هیچ‌عنوان در قبال مسئولیت اجتماعی خود در قبال دعوت مردم و گرفتن رای آن‌ها عمل نکردند.»

این کارشناس مسائل سیاسی تصریح کرد: «اصلاح‌طلبان به جای اینکه صورت مسئله را پاک کنند، می‌بایست، به سوالات اساسی که نظیر «چه باید کرد؟»، چرایی عدم پاسخگویی در رابطه با عملکرد نامطلوب فراکسیون امید، عمل نکردن دولت روحانی به وعده‌ها و همچنین موضع صریح اصلاح‌طلبان در این رابطه پاسخ دهند.»

زیبا کلام همچنین با اشاره به مشکلاتی که اصلاح‌طلبان برای حضور در انتخابات مجلس با آن روبرو هستند، گفت: «اولین و مهم‌ترین مشکل، همین مشارکت کم بدنه اجتماعی در شهر‌های بزرگ است، دومین مشکل نیز بحث تائید صلاحیت‌ها و مشکل سوم نیز بستن یک لیستی است که از افراد شناسنامه‌دار اصلاح‌طلب تشکیل شده باشد که در گذشته امتحان خود را پس داده باشند، تا دوباره تجربه لیست امید در تهران تکرار نشود.»

وی ادامه داد: «در شهر‌های کوچک به مانند کلان‌شهر‌ها رقابت سیاسی به آن مفهوم مصطلح وجود ندارد، بلکه بیشتر رقابت‌های محلی و قومی وجود دارد که این موضوع در شهر‌های تک نماینده‌ای نمود عینی دارد، حال باید دید با توجه به چنین شرایطی، آیا اصلاح‌طلبان در شهرهی کوچک نیز از کسی حمایت خواهند کرد و یا اینکه با توجه به تجربیات فعلی و گذشته به همان لیست‌های شناسنامه‌دارد در شهر‌های بزرگ اکتفا خواهند کرد.»