صبح امروز نشست خبری سخنگوی وزارت امور خارجه در ساختمان این وزارت خانه برگزار شد.
سعید خطیب زاده در ابتدا نسبت به سفر آقای امیرعبداللهیان به ترکیه توضیح داد: آقای امیرعبداللهیان تا ساعاتی دیگر در قالب سفر دو جانبه رسمی عازم ترکیه است بلافاصله پس از ترکیه عازم ترکمنستان به منظور شرکت در اجلاس وزرای خارجه کشورهای حاشیه دریای خزر خواهد بود که مقدمه اجلاس سران کشورهای حاشیه دریای خزر است.
سخنگوی وزارت خارجه در خصوص معضل ریزگرد‌ها گفت: در دستگاه سیاست خارجی این یکی از موضوعات اصلی است. آقای سلاجقه معاون محترم رئیس جمهور به عراق تشریف بردند و هیئت‌هایی نیز اعزام شدند. توافقی نیز انجام شد و در همین سفر هم موضوعات پیگیری شد. البته این موضوعی نیست که صرفا بین ما و عراق باشد. کشورهای دیگر منطقه هم موضوعیت و نقشی در این معضل دارند. ما در حال تلاش هستیم در یک فرمت چند جانبه بتوانیم به این موضوع محیط زیستی با اولویت بسیار بالا بپردازیم. آقای رئیس جمهور دستور قطعی و موکد دادند، وزیر امور خارجه چندین جسله در مورد این برگزار کردند. یک مقداری در همکاری برخی کشورها کندی دیده می‌شود که ما امیدوار هستیم با رایزنی‌های انجام شده این کندی نیز مرتفع بشود.
دستورکار امیرعبداللهیان در سفر به ترکیه
وی نسبت به تشدید حملات ترکیه به کشور سوریه اظهار داشت: هیچوقت جنگ راه حل نبوده و هیچوقت عملیات نظامی راه حل صلح نبوده است. اصلا جنگ به صلح نمی‌انجامد و صلح قاعده خودش را دارد. باید به صلح پایدار و امنیت پایدار رسید. موضوعات مختلفی در دستور کار سفر آقای امیرعبداللهیان به ترکیه هست از جمله تحولات در سوریه و عراق. مطمئن هستم بعد از این سفر می توان گزارش کامل تری از این سفر ارائه داد.
طرف عربستانی آمادگی دارد که در سطح دیپلماتیک مذاکرات ادامه یابد
او درباره سفر نخست وزیر عراق به ایران و گفتوگوهای انجام شده گفت: سفر الکاظمی به تهران از پیش برنامه ریزی شده بود و این سفر در چارچوب موضوعات دوجانبه و تحولات منطقه‌ای معنا پیدا می‌کرد؛ از جمله نقش مثبت و سازنده‌ای که بغداد در ماه‌های گذشته در روابط ایران و عربستان ایفا کرده است. در این سفر درباره موضوعات اقتصادی و پروژه‌هایی که معطل مانده و یا در حال انجام است، تبادل نظر انجام شد. در خصوص مراودات مردمی و رفت و آمدها گفت‌وگو شد. روابط دو کشور چند لایه و راهبردی است و همواره این موضوعات پیگیری می‌شود و متعاقب سفری است که چند وقت پیش وزیر خارجه عراق به ایران داشت. یکی از ابعاد دیگر این سفر نقشی است که عراق در گفتوگوهای ایران و عربستان ایفا می‌کند. پنج دور گفتوگوها در بغداد برگزار شده و از نقش عراق تقدیر می‌کنیم. الکاظمی نکاتی را از طرف عربستان به ما منتقل کرد. براساس آنچه شنیدیم طرف عربستانی این آمادگی را دارد که در سطح دیپلماتیک مذاکرات ارتقا یافته و این مذاکرات در بغداد ادامه یابد و بزودی تاریخ آن معلوم می‌شود. این کار در سطح دیپلماتیک جلو می‌رود.
سخنگو درباره عدم اجرای پروژه راه آهن شلمچه گفت: آنچه که به ما گفته شده این است که برخی طرف های عراقی باید مسیر قانونی خودشان را ادامه بدهند. البته جزئیاتی به ما گفتند که بیشتر مربوط به طرف عراقی است. در این حوزه همه‌ی کارها از طرف ما انجام شد است. و از طر آنها کارها مانده است. از طرف ما تمامی کارها انجام شده است.
وی درباره سفرهای بن سلمان در منطقه و اظهارات وی تصریح کرد: ما البته مقامات عربستان را همواره به عدم بیان اظهاراتی که در محافل خصوصی خلافشان را می‌گویند دعوت کردیم. ما برخی از این سخنان را تبلیغاتی می‌بینیم. ما فعلا درباره مسئله حج توافق کردیم و آنچه هم که دیدیم همین انجام تعهدات طرف مقابل در خصوص زائرین ما بوده است. این برای ما مهمتر بوده و همچنین توافقاتی که قبلا در ۵ دور انجام شده و پیامی که آقای الکاظمی آورده حرکت رو به جلو است. پرونده‌های اختلافی باید در جای خودش بین ایران و عربستان بحث شود و فارغ از همه آین‌ها روابط دو کشور می‌تواند روابط مهمی در جهان اسلام برای دو کشور باشد.
آمریکا تعهد داده به کلیه آنچه که در برجام آمده عمل می‌کند
خطیب زاده درباره جزئیات قرار گرفته در اختیار ایران توسط بورل گفت: آقای بورل در تماسی‌هایی که بعد از تحولات چند هفته اخیر به ویژه قطعنامه آژانس داشتند، تلاش جدی کردن تا این مذاکرات ادامه پیدا کند. ما از نقش تسهیل‌گری اتحادیه اروپا تشکر می‌کنیم. در تماس‌هایی که آقای بورل داشتند یکی از موضوعاتی که ایشان در خواست داشتند پیگیری مذاکرات بر اساس بسته پیشنهادی ایران بود. آقای امیرعبداللهیان پیشنهاد کردند که ایشان تشریف بیاورند و در تهران پاسخ‌هایی که آمریکا احتمالا آن موقع می‌دادند را بررسی کنند. آقای بورل ایران آمدند و گفت و گوهای مفصلی انجام شد. یکی از مهم ترین موضوعات این بود که آمریکا تعهد داده به کلیه آنچه که در برجام و ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ آمده عمل می‌کند و انتفاع قطعی اقتصادی ایران را تضمین می‌کند. البته به موضوعات اختلافی را متعهد شدند که بپردازند. آقای امیرعبداللهیان و آقای بورل نیز گفت‌و‌گوی اختصاصی یک ساعته نیز با حضور معاونین خود داشتند. در آن‌جا هم به طور مفصل در خصوص ابعاد مختلف ادامه مذاکرات صحبت شد. این همان چیزی است که در کنفرانس مطبوعاتی آقای وزیر با آقای بورل شنیدید. البته در این ملاقات درباره موضوعات دیگری نیز صحبت شد.
او ادامه داد: اینکه در محتوا و شکل در هر دو موضوع توافقی صورت گرفته مورد تایید است اما آیا اینکه واقعا بر اساس آنچه که پیش‌بینی شده آیا آمریکا خواهد آمد و در عمل نشان خواهند داد که از میراث ترامپ عبور کرده و خواهند پذیرفت که عضو مسئولی باشند، باید منتظر ماند و دید. ما با این تعهد می‌رویم که در کوتاه‌ترین زمان ممکن این چند موضوع باقی مانده را به سرانجام برسانیم و امیدواریم پیام‌هایی که آقای بورل آوردند در عمل هم دیده بشود.
خطیب زاده در خصوص حضور بورل و نقش آن در محتوای برجام گفت: ما در مذاکرات آتی خود طی چند روز آینده انجام خواهیم داد، اولا در خصوص ابعاد هسته‌ای نیست و این ابعاد یکبار جمع‌بندی شده و مذاکرات در خصوص بخش های اختلافی است که درباره رفع تحریم‌ها باقی مانده است. لذا چیزی به توافقات انجام شده در وین افزوده نخواهد شد و هیچ چیزی هم کاسته نخواهد شد. آقای بورل در نقش تسهیل‌گر هستند و آنچه که بین ما و طرف مقابل انجام می‌شود موضوعات محتوایی است و امیدوار هستیم این گفتوگوها که تاکید می کنم در ادامه فرمتی است که در وین بود؛ یعنی به صورت غیر مستقیم انجام خواهد شد و صرفا بر اساس موارد اختلافی است. آنچه که هست توپ در زمین واشنگتن است و اگر با پاسخ بیاید می‌شود با سرعت این کار را انجام داد و به توافق امیدوار بود.
تضامین مختلف در توافق دیده شده است
خطیب زاده در واکنش به حضور پامپئو و پنس در نشست منافقین و همچنین تضمین‌های دولت بایدن نسبت به عدم خروج از برجام گفت: در خصوص افراد و اسامی نام برده چیز جدید و تازه‌ای نیست. گروه بدنامان یک گنگ بدنامی دارند و هر از چندگاهی دور هم جمع شده و کلوپ بدنامی خود را تشکیل می‌دهند. واقعا اینها ورشکستگانی هستند که اشبه‌الناس خودشان را پیدا می‌کنند و با یکدیگر جلسه می‌گذارند. طبیعی هم است که نشان می‌دهد تا چه میزانی ایالات متحده آمریکا و مقامات آنها در همه حوزه‌هایی که ادعا می‌کنند دروغ می‌گویند و نفاق دارند. نه به حاکمیت کشورها اعتقاد دارند و نه تروریستی بودن گروهک‌ها برایشان مهم است. تنها چیزی که برای آنها مهم است نفع حزبی و شخصی و چند دلار بیشتر برای کارزار‌های انتخاباتی خودشان است. البته ایران همواره از مسیر‌هایی که باید، این نقض ها را پیگیری کرده و این نشست‌ها اولین و آخرین بار نیست. آنانی که به تاریخ می‌پیوندند همین بدنامان هستند.
وی ادامه داد: آمریکا نشان داده که تا چه میزان غیرقابل اعتماد است و به تعهدات خودش پایبند نیست. نشان داده که از همه ابزار‌ها استفاده می‌کند برای آنکه محتواهای توافقات را خالی کند و انجام ندهد. آنچه که به ما می‌گویند خلاف عملی است که انجام دادند. ما با قاطعیت و جدیت این مذاکرات را با فرض عدم قطعی به طرف آمریکایی جلو بردیم اما بزرگترین تضمین برای ملت ما توانمندی خودشان است. طرف مقابل یکبار خروج انجام داد و دید که ما در هیچ حوزه‌ای یک گام عقب نخواهیم نشست. دید که اگر اراده کنیم همه چیز را می‌توانیم به سرعت به نقطه اول برگردانیم و بالاتر از آن می‌توانیم قدم‌های بیشتری را برداریم. اگر ما امروز قدم‌های بیشتر را برنمی‌داریم نه از باب نتوانستن بلکه از باب نخواستن است. اینکه ما بر اساس نیاز‌های طبیعی خود داریم عمل می کنیم و این را در عمل دیدند. البته تضامین مختلف هم در این توافق دیده شده و ما حساس هستیم و اینها باید جمع بندی و نهایی شود.
خطیب زاده در خصوص دستاورد‌های دیگر مذاکرات مجدد برجام و تعیین محل آن گفت: در تعیین محل مذاکرات مهم‌ترین چیز راحتی طرف‌های مختلف و آمادگی میزبان است. یک موضوع کاملا عادی و لجستیکی است. آنچه که ما می‌خواهیم انجام بدیم دو سه موضوع رفع تحریمی است و نباید در این خصوص نشانه گذاری کرد. این می‌تواند در هر کشوری انجام شود.
وی ادامه داد: ما موضوعات دیگری را با اقای بورل صحبت کریدم و به شمول موضوعات کنسولی، یعنی تمام اتباع ما که در برخی کشورهای اتحادیه اروپا به ویژه دیپلمات ما که با نقض بدیهی ترین مقررات بین‌المللی در زندان است. ما در موضوعات منطقه‌ای صحبت کردیم، اما باید بدانیم که با یک جلسه این موضوعات به نقطه تفاهم نمی‌رسد و باید حرکت‌های دیگری نیز آغاز بشود.
سخنگوی وزارت خارجه در خصوص موارد مطرح شده غیربرجامی اظهار داشت: تا همه چیز توافق نشود هیچ چیزی به سرانجام نرسیده است و ما منتظر هستیم که ببینیم طی هفته‌های آتی به توافق می‌رسیم. آنچه که ایران انجام داده همه برگشت‌پذیر است به شرطی که طرف مقابل هم تعهدات خود را انجام دهد. آنچه که دارد اتفاق می‌افتد ادامه وین است. یعنی در خصوص آن چند موضوع باقی مانده که مذاکرات را دچار یک وقفه‌ای در نتیجه‌گیری نه در انجام مذاکره شده بود، حل شود. آنچه که در یکی از کشورهای خلیح فارس هم اتفاق خواهد افتاد این است که ما به دنبال رفع اختلافات دو طرف هستیم. آنچه که صحبت خواهد شد فقط موضوعات رفع تحریمی است که بعد از آخرین دور در وین باقی مانده است و آنچه که توافق شده دست زده نمی‌شود.
همواره خواستار وحدت طیف‌های مختلف عراق بوده‌ایم
سخنگوی وزارت امور خارجه درخصوص تنش‌های موجود بین اقلیم کردستان و دولت عراق گفت: این موضوعات مرتبط به خود عراق است و اقلیم کردستان هم نشان داده که در طی سال‌های گذشته به یک مفاهمه و یک ادبیات مشترک با دولت عراق رسیده است. ما همواره خواستار وحدت، خواستار همکاری، خواستار هم اندیشی طیف‌های مختلف عراق بوده‌ایم و الان همواره تلاش کردیم که این جهات به یکدیگر نزدیک شوند و امیدواریم که تنش‌ها کاهش پیدا کنند.
ایران درخواست عضویت خود در بریکس را ارسال کرده است
وی در خصوص ارائه درخواست عضویت ایران به «بریکس» اظهار داشت: بریکس یک معاهده و یا پیمان بین‌المللی به خاص خودش نیست اما یک سازوکار بسیار ایتکاری است و دارای ابعاد مختلفی است. ۳۰ درصد تولید ناخالص جهانی، ۴۰ درصد جمعیت جهان همه در حوزه بریکس تعریف می‌شود. جمهوری اسلامی ایران درخواست عضویت خود در بریکس را ارسال کرده است و رایزنی‌هایی که صورت گرفته، رئیس جمهور چین از رئیس جمهور ایران دعوت کردند و سخنرانی کردند. امیدواریم در ادامه ما ارزش افزوده‌ای داشته باشیم و بریکس هم ارزش افزوده‌ای برای ما داشته باشد.
روابط ایران و مصر در جهان اسلام همواره حائز اهمیت است
خطیب زاده درباره گزارش وال استریت ژورنال درباره جلسه سری برخی از سران کشورها علیه ایران در مصر گفت: برخی از رسانه‌ها دوست دارند چیزهایی را با اهداف سیاسی بازنشر بدهند. چند ماه پیش هم این گزارش عیناً منتشر شده بود. من همان موقع هم موضع گیری کردم. اینکه ایالات متحده و رژیم جعلی اشغالگر قدس تلاش می‌کند که ناامنی را در منطقه نهادینه کنند و بر همگان آشکار است. جمهوری اسلامی ایران لنگرگاه این منطقه است و قطعا اجازه نمی‌دهد آن‌هایی که بیشترین تخریب را انجام داد، بیشترین جنگ را به راه انداختن در منطقه اهداف خود را دنبال کنند. ایران و مصر دو کشور تاریخ ساز و تمدن ساز در منطقه هستند و روابط آنها در جهان اسلام همواره حائز اهمیت است. هرگونه تسهیل بین این دو کشور و هرگونه ارتقا روابط میان ایران و مصر منتفعینش منطقه، دو ملت و جهان اسلام است. ایران استقابل می‌کند تا به سوی پیشرفت و ارتقا روابط حرکت کنیم.
رفع توقیف نفتکش ایرانی توسط یونان
او درباره رفع توقیف نفتکش ایرانی توسط یونان گفت: دادگاه یونان حکم اولیه را در مسیر درستش اقدام کرد و آن دزدی دریایی که داشت اتفاق می‌افتاد را باطل کرد. حکم داد که نفت دزدی شده باید بازگردانده شود و امیدوار هستیم اجرایی بشود. ما دولت یونان را ترغیب کردیم و امیدواریم در اولین فرصت این اتفاق بیافتد و عملیاتی بشود. از طرف ما نیز در حال طی کردن مسیر قانونی است و مشکلی ندارد و امیدواریم در ادامه یک توافق خوبی انجام شود.
سخنگوی وزارت خارجه نسبت به پروژه عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی در منطقه و صحبت درباره ناتوی خاورمیانه گفت: آن‌هایی که این ادعا را طرح می‌کنند اساسا منطقه را نمی‌شناسند. این منطقه هیچوقت نمی‌تواند حول یک رژیم تروریستی، رژیم قانون گریز و ضد آرمان‌های جهان اسلام صورت بگیرد. آن‌هایی هم که این مسائل را مطرح می‌کنند به دنبال فروش سلاح و معادلات دیگری هستند و قطعا این به نتیجه نخواهد رسید.
او در خصوص تقسیم‌بندی دریای خزر توضیح داد: هیچ بیانیه خاصی داده نمی‌شود. اجلاس سران دریای خزر اجلاسی روتینی است که هر ۴ سال یکبار انجام می‌شود و حتما یک بیانیه ریاستی خواهد داشت. اما بیشتر به عنوان یک موضوع روتین است و در سال ۱۳۷۱ در حاشیه اجلاس سران اکو این جمهوری اسلامی ایران بود که نخستین جلسه سرا خزر را پیشنهاد داد و میزبانی کرد.
خطیب زاده در آخر بیان کرد که این آخرین نشست خبری من به عنوان سخنگوی وزارت امور خارجه خواهد بود و جناب آقای کنعانی از این به بعد سخنگوی وزارت امور خارجه هستند.
