فرزین هدف اصلی دولت از اصلاح واحد پول ملی را کاهش هزینه مبادلاتی عنوان کرد و گفت: در حال حاضر حدود هشت میلیارد اسکناس در کشور وجود دارد که هزینه چاپ و امحاء این اسکناس‌ها بسیار بالاست و هر ساله به کشور تحمیل می‌شود.محمدرضا فرزین درباره اصلاح واحد پول ملی و بررسی حذف صفرها در کارگروه طرح تحول اقتصادی اظهار کرد: در مورد این موضوع دولت باید به سه سوال مشخص پاسخ بگوید. اول اینکه ضرورت‌های اصلاح واحد پول ملی چیست؟ دوم اینکه اگر به استدلال اصلاح واحد پول ملی رسیدیم حذف چند صفر مدنظر است؟ و سوم اینکه بسته اجرایی برای تغییر واحد پول ملی چگونه باید باشد.
وی ادامه داد: آنچه در حال حاضر در دبیرخانه کارگروه طرح تحول اقتصادی دنبال می‌شود، بررسی همین سه موضوع و لایحه تهیه شده از سوی بانک مرکزی است. این لایحه در دبیرخانه کارگروه طرح تحول اقتصادی مطرح شده و جلسات متعددی با صاحب‌نظران برگزار شده است.
* هدف اصلی؛ کاهش هزینه مبادلات
فرزین هدف اصلی دولت از اصلاح واحد پول ملی را کاهش هزینه مبادلاتی عنوان کرد و گفت: در حال حاضر حدود هشت میلیارد اسکناس در کشور وجود دارد که هزینه چاپ و امحاء این اسکناس‌ها بسیار بالاست و هر ساله به کشور تحمیل می‌شود.
وی ادامه داد: تعداد سرانه اسکناس در کشور ما بیش از ۱۰۰ قطعه به ازای هر نفر است که این تعداد از طریق اصلاح واحد پولی ملی کاهش پیدا می‌کند.
* افزایش حجم اسکناس و مسکوک در دست مردم
معاون اقتصادی وزیر امور اقتصادی و دارایی دلیل دیگر ضرورت اصلاح واحد پول ملی را افزایش هر ساله اسکناس و مسکوک در دست مردم عنوان کرد و گفت: در سال ۱۳۳۹ که بانک مرکزی تاسیس شد، مجموع اسکناس و مسکوک در دست مردم ۱۹ میلیارد ریال بوده است که این رقم در حال حاضر به ۳۰۰ هزار میلیارد ریال رسیده است اما پول درشت رایج کشور تنها ۱۰ برابر شده، یعنی درشت‌ترین اسکناس در آن زمان، ۱۰۰۰ تومانی بود و حالا ۱۰ هزار تومانی است اما حجم اسکناس و مسکوک در دست مردم بسیار بیشتر از این ۱۰ برابر افزایش یافته است.
به گفته وی متناسب با حجم اسکناس مسکوک در دست مردم اسکناس‌های درشت چاپ نشده است.
* استفاده نکردن از واژه ریال
فرزین به استفاده نکردن از واژه ریال در محاورات روزانه مردم اشاره کرد و گفت: به جز فعالان بانکی، عامه مردم و اقتصاددانان کمتر از واحد پول ملی که ریال است استفاده می‌کنند و ریال کارکرد اصلی خود را در ذهن مردم از دست داده است.
سخنگوی کارگروه تحول اقتصادی مثال زد: میزان تولید ناخالص ملی ۴۰۰ هزار میلیارد تومان است اگر این عدد بخواهد به ریال بیان شود باید بگوییم ۴۰۰ میلیون میلیارد ریال که عدد همه‌فهمی نیست. بنابراین ریال کارکرد ذهنی خود را از دست داده است.
* بالا بردن پرستیژ ملی
وی از دست رفتن ارزش پول ملی در قیاس با دیگر واحدهای پول ملی را مدنظر قرار داد و گفت: از بین ۶۴ کشور ارزش پول ایران در مقابل دلار به همراه ” دونگ” ویتنام در رتبه آخر است. به گونه‌ای که اگر بخواهند ریال را به دلار بیان کنند هر ریال معادل عدد ۹۴۲ با پنج صفر پس از اعشار دلار است. به گونه‌ای که عملا ارزش ریال در مقابل دلار به سمت صفر میل می‌کند و از این لحاظ پرستیژ ملی صحیح نیست.
به گفته فرزین نزدیک شدن واحد پول ملی جدید به دلار برای پرستیژ ملی مناسب است.
وی همچنین به موضوع مشکلات مبادلات مثل پرداخت از طریق خودپردازها اشاره کرد و گفت: برای پاسخگویی به نیاز مردم باید حجم زیادی از پول در خودپردازها قرار بگیرد که باعث بالا رفتن هزینه‌ها می‌شود.
* چرا حذف چهار صفر؟
سخنگوی کارگروه طرح تحول اقتصادی درباره دلایل حذف چهار صفر از پول ملی به جای تعدادی دیگر گفت: بسیاری از مردم و تجار چهار صفر را در محاورات و معاملات تجاری خود حذف کرده‌اند و استفاده نمی‌کنند. به عنوان مثال ۲۰۰ هزار ریال را ۲۰ تومان بیان می‌کنند.
فرزین دادن نقش مسلط به مسکوکات را از دیگر اهداف حذف چهار صفر دانست و گفت: امروزه سکه تا حد بسیار زیادی نقش خود را در مبادلات از دست داده است. اما گر چهار صفر حذف کنیم، از آنجایی که طبق قانون پول فرعی باید یک صدم واحد پول باشد، که معادل ۱۰ تومانی کنونی است که هنوز در اقتصاد ما نقش دارد.
* روش اجرا
معاون اقتصادی وزیر امور اقتصادی و دارایی درباره لایحه پیشنهادی که به مجلس خواهد رفت گفت: لایحه تدوین شده از سوی بانک مرکزی در کارگروه طرح تحول اقتصادی مطرح شد که البته اصلاحاتی برای آن مدنظر است که در آن روش اجرا، زمان لازم برای تعویض پول‌ها، آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌هایی درباره قیمت و حسابداری، مالیات گرد کردن، فن‌آوری اطلاعات و اطلاع‌رسانی دیده می‌شود.
وی گفت: درباره بخشی از پروسه اجرای اصلاح واحد پول ملی، نیاز به قانون داریم و برای بخش دیگر باید در دولت آیین‌نامه و دستورالعمل تدوین شود.
فرزین درباره نگرانی در مورد گرد کردن قیمت‌ها به سمت بالا گفت: در این باره اگر یک قاعده آماری مشخص دیده شود، مشکلی وجود نخواهد داشت.
وی افزود: دبیرخانه کارگروه طرح تحول اقتصادی در حال بررسی روش اجرا در قالب لایحه است و پس از جمع‌بندی آن را به کارگروه اصلی طرح تحول اقتصادی ارسال خواهد کرد.
