ابعاد جدیدی از جزییات توافق هسته ای ایران و ۱+۵ منتشر شده که بیانگر نادیده گرفتن شدن خطوط قرمز نظام در موضوع هسته ای است.
مشاور حقوقی وزار امور خارجه و یکی از اعضای تیم مذاکره کننده جزییات جدیدی از توافق هسته ای را منتشر کرد.
طبق گزارش رجا، داوود محمدنیا با حضور در همایش جایگاه فناوری هسته‌ای در توسعه علمی کشور که صبح امروز در دانشگاه تربیت مدرس برگزار شد، صراحتا بیان کرد رئیس جمهور از تیم مذاکره کننده خواسته به منظور اعتماد سازی بیشتر لغو تحریم های اقتصادی را از اولویت مذاکراتی کنار بگذارند:
«در روز اول توافق جامع “رفع” تحریم‌ها اتفاق می‌افتد. رئیس‌جمهور در دستور مذاکرات به ما گفته‌اند که حتی می‌توانید برداشتن تحریم‌های اقتصادی را در اولویت‌های بعدی قرار دهیم و این نشان از عزم جدی مسئولان دارد و اولویت خروج پرونده از شورای امنیت است تا پرونده در مدار عادی خود باشد.»
محمدنیا در ادامه گفت: ما در دوره ۱۰ ساله محدودیت‌هایی را می‌پذیریم تا به مزایایی برسیم.
این اظهارات عضو تیم مذاکره کننده هسته ای بیانگر دو مساله مهم در دستور کار مذاکراتی ایران است.
اول آنکه برخلاف خطوط قرمز نظام در موضوع هسته ای رفع و یا تعلیق «بخشی» از تحریم ها و آن هم تحریم های غیر اقتصادی در دستور کار مذاکره کنندگان ایرانی قرار دارد . این بدین معناست که لغو یکباره همه تحریم ها پس از توافق نهایی اتفاق نمی افتد.
پیش از این مقامات آمریکایی اعلام کرده بودند که پس از امضای توافق نهایی نیز رژیم تحریم های علیه ایران را حفظ می کنند و همچنان پرونده تحریم های جدیدی به بهانه حقوق بشر، تروریسم و … باز خواهد ماند.
رویکردی که در توافق ژنو تکرار شده بود. مقامات آمریکایی در ازای دریافت اولویت های مذاکراتی خود یعنی تعلیق ۲۰ درصد ، نابودی ذخایر ۲۰ درصد ، متوقف کردن پروژه آب سنگین اراک ، منجمد کردن فعالیت های مرتبط با غنی سازی و … با اولویت مذاکراتی ایران یعنی لغو تحریم ها مخالفت کردند و توانستند ۹۵ درصد رژیم تحریم ها علیه ایران را حفط کنند.
این نقشه در توافق نهایی نیز بار دیگر در حال تکرار است. آمریکا و کشورهای غربی با دریافت امتیازات جدید و گسترده که برخلاف ماده ۴ NPT بوده است، هدف اصلی تیم ایرانی از مذاکرات یعنی لغو همه تحریم ها را محقق نمی کنند و این بدین معناست که ایران در ازای عقب نشینی و اعمال محدودیت های گسترده در بهترین شرایط تنها یک ترک دیگر بر ساختمان تحریم ها وارد می آورد.
این درحالی است که رهبر معظم انقلاب دهه فجر امسال در دیدار فرماندهان نیروی هوایی ارتش تاکید کردند یکی از نتایج توافق نهایی که در آن عزت و استقلال مردم ایران باید حفظ شود، لغو تمامی تحریم ها باشد:
« همه‌ی اینها برای این است که سلاح و حربه‌ی تحریم از دست دشمن خارج بشود. اگر بتوانند این کار را بکنند خوب است. البتّه باید به معنای واقعی کلمه تحریم از دست دشمن خارج بشود، تحریم برداشته بشود؛ توافقِ به این صورت[ بشود]؛ والّا اگرچنانچه در این زمینه به توفیق نرسیدند، ملّت ایران و مسئولین و دولت محترم و دیگران، راه‌های فراوانی دارند و یقینا باید آن راه‌ها را طی کنند برای اینکه بتوانند حربه‌ی تحریم را بی‌اثر کنند و کُند کنند»
هر چند تیم مذاکره کننده هسته ای پیش از این با قبول جدول زمانبدی برای تعلیق تحریم ها عملا از موضوع لغو یکجانبه همه تحریم ها عقب نشینی کرده بود با این حال پس از تاکید رهبری، آقای روحانی ۱۰ اسفند در اظهارنظری گفته بود: به اعتقاد ما همه تحریم‌ها باید در یک لحظه برداشته شوند.
اما اظهارات محمدنیا مشخص می سازد که رئیس جمهور برخلاف این اظهارنظر خود، معتقد است برای اعتمادسازی بیشتر تیم مذاکره کننده می تواند لغو تحریم های اقتصادی را در اولویت های بعدی قرار دهد.
در عین حال این عضو تیم مذاکره کننده ایران در ادامه گفته در روز اول توافق فاتحه تحریم ها خوانده می شود.
دوم) داوود محمدنیا در این اظهارات خود به نکته مهم دیگری اشاره کرده است و آن تایید اظهارات اوباما و نتایناهو درباره پذیرش محدودیت ۱۰ ساله از سوی ایران درباره برنامه هسته ای کشور است.
رئیس جمهور آمریکا روز ۱۲ اسفند در مصاحبه با خبرگزاری رویترز گفته بود که حصول توافق نهایی اتمی با ایران مستلزم این است که جمهوری اسلامی دستکم به مدت ۱۰ سال فعالیت‌های هسته‌ای حساس خود را کنار بگذارد و غرب هم بتواند از توقف این فعالیت‌ها مطمئن شود.
نخست وزیر رژیم صهیونیستی در بخشی از اظهاراتش در کنگره درباره جزییات توافق نهایی گفت: امتیاز دوم توافقی که قرار است با ایران به امضا برسد برداشتن تمام محدودیت‌ها از فعالیت هسته‌ای ایران «پس» از ۱۰ سال است. در چنین حالتی اصلا مشخص نیست تیم مذاکره کننده در مذاکرات هسته ای چه چیزی را به دست آورده است.
اظهارات محمدنیا گواه آن است برخلاف ادعای ظریف مبنی بر اینکه این اظهارات اوباما با مصرف داخلی بیان می شود، در صحنه مذاکرات پذیرش محدودیت حداقل ده ساله مورد توافق قرار گرفته است و طرفین درباره جنبه های دیگر توافق در حال رایزنی هستند.
اما سئوالی که پیش می آید اگر توافق بشود که تحریم های اقتصادی علیه ایران پابرجا بماند و یا طبق یک جدول زمانبدی طی سالیان طولانی رفع شود و همچنین برخلاف قانون NPT ، محدودیت های گسترده برای ۱۰ سال آتی علیه ایران در حوزه غنی سازی، تخقیق و توسعه، ساخت تاسیسات و… وضع شود، تیم ایرانی غیر از واگذاری امتیازات جدید چه چیزی در توافق نهایی کسب می کند؟
