مسئله اعتیاد یک معضل و آسیب اجتماعی است که ابعاد مختلف انتظامی، اقتصادی، اجتماعی و بهداشتی دارد و برای کنترل آن باید به تمام ابعاد آن همزمان توجه کرد.
عوامل مختلف فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی وجود دارند که به معضل اعتیاد دامن می‌زنند و شاید مهم‌ترین اصل ورود یک فرد به عرصه اعتیاد افسردگی و نداشتن اعتماد به نفس است به همین علت توان و قدرت حل مشکلات خود را ندارد و برای رسیدن به یک آرامش کاذب به مواد مخدر و روانگردان پناه می‌برد.
رشد روزافزون معتادان مواد مخدر در کشور در کنار افزایش کشفیات این مواد به‌ویژه در سال‌های اخیر، نشان‌دهنده خطر بزرگی است که جامعه ما را تهدید می‌کند، خطری که نسل نوپا و جوان کشور را نشانه گرفته و هر روز بیش از گذشته در میان آنها رخنه می‌کند.
بر اساس بررسی‌ها و مطالعات انجام شده، تمایل به مصرف مواد مخدر به‌ویژه مواد مخدر صنعتی در میان نوجوانان ۱۴ تا ۱۶ سال رو به افزایش است و این جدای از آمار رو به فزونی معتادان در میان دانشجویان، کارمندان، کارگران، کشاورزان و بازاریان است.
اعتیاد، ارمغانی که به کوچک و بزرگ، تحصیل‌کرده و بی‌سواد، فقیر و غنی و کارگر و کارمند رحم نمی‌کند و هر کسی ممکن است به تور این شیاد خاموش بیفتد.
اکنون آرام آرام مواد مخدر صنعتی با ویژگی‌هایی چون ارزان بودن، بی‌بو بودن، استعمال آسان و سرخوشی، جای مواد سنتی را می‌گیرد.
یک‌هزار و ۶۰۰ ماده شیمیایی و خطرناک در جهان تولید می‌شوند که سود خالص آن ۵۰۰ میلیارد دلار و حداقل تجارت آن یک‌هزار و ۵۰۰ میلیارد دلار است؛ تجارتی هنگفت که سرمایه‌های انسانی و مالی هنگفتی را نابود می‌کند.
داعیه‌داران مبارزه با مواد مخدر، خود تبلیغ‌کنندگان بزرگ مواد افیونی هستند، پیداست که آنها هیچ‌گاه دلسوز بشر نبوده و نیستند.
ایران مبارز بزرگ این میدان است، میدانی که خطرناک‌تر از میدان مین و توپ و گلوله است و دشمن از هزاران هزار کیلومتر آن طرف‌تر، حریم امن خانه‌ها را نشانه رفته است.
بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد که ۹۹ درصد خانواده‌ها اعتیاد را بزرگترین تهدید اجتماعی معرفی می‌کنند و خواستار مقابله با آن هستند.
نکته حائز اهمیت اینجاست که اعتیاد به مراتب آثار و پیامد‌های خطرناک‌تری از سایر ناهنجاری‌ها نظیر مفاسد اقتصادی برای جامعه به همراه داشته باشد، زیرا اعتیاد بصورت مستقیم با سلامت افراد سر وکار دارد.
موسوی‌نژاد: بیکاری از عوامل اعتیاد است
نماینده مردم دشتستان در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در ارتباط با معضل اعتیاد اظهار داشت: معضل اعتیاد ابعاد و جنبه‌های مختلفی دارد و برای بحث در این باره و برنامه‌ریزی برای مقابله با آن باید تمامی این ابعاد مورد توجه قرار بگیرد.
حجت‌الاسلام سید مهدی موسوی‌نژاد خاطرنشان کرد: بیکاری و نبود اشتغال کافی یکی از مهم‌ترین عواملی است که در رشد جمعیت معتادین در کشور موثر بوده است.
وی افزود: اگر جوانان ما مشغول به کار و فعالیت باشند و اوقات خود را صرف فعالیت‌های مفید کنند، وقت فراغت کمتری پیدا می‌کنند و وارد این مسیر نمی‌شوند.
موسوی‌نژاد بیان داشت: کمبود و نبود مراکز فرهنگی، ورزشی، تفریحی، علمی، پژوهشی و … از عواملی است که در سال‌های اخیر در رشد جمعیت معتادین اثر داشته است.
وی ادامه داد: اگر مراکز این‌چنینی در حوزه‌های متعدد وجود داشته باشد، قطعا جوانان ما و برخی از معتادین به سمت فعالیت‌های اجتماعی سوق می‌یابند و در وادی اعتیاد وارد نمی‌شوند.
عضو فراکسیون روحانیون مجلس شورای اسلامی اذعان داشت: در مناطق محروم و کم‌تر توسعه یافته که زیرساخت‌های اجتماعی کمتری در آنها وجود دارد، بیشتر شاهد معضل اعتیاد هستیم.
نماینده مردم دشتستان در مجلس شورای اسلامی بالا رفتن سن ازدواج را یکی از عوامل موثر در رشد معضل اعتیاد دانست و بیان داشت: وقتی سن ازدواج جوانان در جامعه بالا برود، معضل اجتماعی اعتیاد در جامعه تشدید می‌شود.
سن اعتیاد به ۱۴ سال رسیده است
موسوی‌نژاد در ارتباط با سن گرایش به اعتیاد در دشتستان، گفت: متاسفانه سن اعتیاد و مصرف مواد مخدر در دشتستان به در برخی مناطق به سنین نوجوانی رسیده و شاهد استعمال مواد مخدر توسط نوجوانان ۱۴ یا ۱۵ ساله هستیم.
وی اضافه کرد: یکی از مسائلی که در زمینه اعتیاد مورد بحث قرار می‌گیرد، مصرف مواد مخدر در محیط‌های آموزشی و دانشگاه‌ها است و تجمیع شخصیت‌های مختلف از مناطق مختلف از عواملی است که چنین عواملی را سبب می‌شود.
موسوی‌نژاد با اشاره به اینکه جوانان با ورود به محیط‌های جدید شرایط جدیدی را احساس می‌کنند، ابراز داشت: متاسفانه گاهی اوقات جوانان به‌خاطر اینکه می‌خواهند با شرایط جدید کنار بیایند خود را با شرایط موجود وقف می‌دهند و این مهم یکی از مسائلی است که سبب سوق جوانان به سمت اعتیاد می‌شود.
وی یادآور شد: نبود احساس شخصیت بین جوانان دانشگاهی یکی از مسائلی است که سبب گرایش ایشان به سمت معضل اعتیاد می‌شود.
هوشیار: ۵ مرکز بازتوانی اعتیاد در دشتستان
رئیس اداره بهزیستی دشتستان نیز در در ارتباط با معضل اعتیاد گفت: بهزیستی در چند سال گذشته خدمات قابل قبول و ارزشمندی برای مددجویان و جامعه هدف ارائه کرده و بهبود کیفیت خدمات و حمایت از مددجویان در سال‌جاری مورد تأکید قرار دارد.
علیرضا هوشیار اظهار داشت: توانمندسازی جامعه هدف از جمله مأموریت‌های این نهاد است و با تلاش کارکنان سازمان بهزیستی در این مسیر گام برمی‌داریم.
وی افزود: گسترش خدمات بهزیستی در جامعه یکی از مهم‌ترین رویکردهای این نهاد در شهرستان دشتستان است و در سال‌های اخیر تلاش بسیار خوبی در این زمینه شاهد بودیم.
هوشیار از فعالیت پنج مرکز بازپروری و بازتوانی اعتیاد در دشتستان خبر داد و تصریح کرد: در این شهرستان، اقدامات خوبی به منظور خدمات بازپروری و ترک اعتیاد صورت گرفته و شاهد فعالیت سه مرکز بازپروری سرپایی، یک مرکز بستری بازپروری و یک کمپ بازتوانی در شهرستان دشتستان بودیم.
وی اضافه کرد: فراهم کردن زمینه لازم برای رهایی جامعه انسانی از بلای خانمان‌سوز اعتیاد از برنامه‌های مهمی است که بهزیستی با عزم جزم در راستای تحقق این هدف گام برمی‌دارد.
هوشیار به اهداف مراکز ترک اعتیاد در سطح شهرستان اشاره و بیان کرد: هدف از راه‌اندازی این مراکز درمان معتادان خودمعرف در مدت ۲۱ روز بدون استفاده از دارو است.
رضایی: سن اعتیاد کاهش یافته است
رئیس ستاد حفاظت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم آبپخش نیز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس گفت: رفع و کاهش معضلات اجتماعی یکی از مسائل مهمی است که همواره مدنظر مردم بوده و دستگاه‌های مربوط همواره در این زمینه تلاش داشتند.
مصطفی رضایی اظهار داشت: اعتیاد یکی از مهم‌ترین معضلات اجتماعی است که در جامعه شاهد هستیم و مبارزه و پیشگیری با این مشکل اجتماعی خواست عمومی جامعه است.
وی به کاهش سن اعتیاد در جامعه اشاره کرد و افزود: کاهش سن اعتیاد در جامعه یکی از چالش‌های اساسی است که با آن روبه‌رو هستیم.
رضایی خاطرنشان کرد: فاصله گرفتن از شیوه زندگی دینی و اسلامی مهم‌ترین دلیل بروز آسیب‌های اجتماعی است.
رئیس شورای اسلامی شهر آبپخش بیان داشت: آسیب‌های اجتماعی تاثیرات منفی در جامعه به جا خواهد گذاشت و عدم توجه به سبک زندگی دینی و اسلامی آسیب‌های بسیاری را در سطح جامعه ایجاد می‌کند.
رضایی عنوان کرد: در سال‌های اخیر اقدامات فراوانی برای مبارزه با اعتیاد در آبپخش صورت گرفته و عزم عمومی مردم و مسئولان را در این زمینه شاهد بودیم.
مسئول کمیسیون فرهنگی و ورزشی شورای اسلامی شهر آبپخش گفت: انجمن معتادان گمنام (NA) یکی از اماکن و بسترهای مؤثر برای امداد و نجات افراد مبتلا به اعتیاد است و استفاده از تجربیات این مرکز تاثیر مهمی در مقابله با معضل اعتیاد در جامعه دارد.
حبیب معتاد بهبود یافته: تفریحی شروع کردم
حبیب معتاد بهبود یافته‌ای است که به گفته خودش ۲۵ سال از عمر خود را صرف تهیه، توزیع و مصرف مواد مخدر کرده، ۹ سالی است که زندگی پاک را تجربه کرده و مرحله جدیدی از زندگی خود را شروع کرده است؛ حبیب درباره روزهای تلخ مصرف و شیرینی‌های زندگی جدید می‌گوید:
*مصرف مواد مخدر فشارهای زیادی به من آورد و تمام اعمال و رفتارهای من در دوره مصرف غیر ارادی و ناشی از مصرف مواد مخدر بوده است.
*چندین بار تصمیم به ترک اعتیاد گرفتم، ولی هربار به دلیلی موفق نشدم که از این گرداب نجات یابم و خود را از چنگال این افعی سیاه رها کنم.
*پس از مدت‌ها یکی از دوستان که با هم مصرف مواد مخدر داشتیم به دیدار من آمد و وقتی برای تفنن به او تعارف مصرف کردم با اشاره به اینکه مدت‌ها است مصرف مواد مخدر را ترک کرده، قاطعانه به من “نه” گفت و با پاسخ منفی او جرقه ترک اعتیاد در من زده شد و هم‌اکنون بیش از ۹ سال است که مصرف مواد مخدر ندارم.
*انجمن معتادان گمنام که در آن معتادان بهبود یافته گرد هم جمع می‌شوند و تجارب را به یکدیگر منتقل می‌کنند، بستر مناسبی برای رهایی از چنگال اعتیاد است و من نیز در همین بستر ۹ سال است که زندگی پاک و عاری از اعتیاد را تجربه کردم.
*در سال‌های اخیر افراد زیادی با حضور در این مراکز موفق به ترک اعتیاد شده‌اند؛ انجمن معتادان گمنام بستر مناسبی برای حمایت از معتادینی است که می‌خواهند از ترک اعتیاد رهایی یابند.
*خانواده نقش بسیار مهمی در بهبود افراد معتاد و ترک مصرف ایشان دارد و درک فرد معتاد در سطح وسیع نکته مهمی است که خانواده‌ها باید به آن توجه داشته باشند.
*در دوران ترک مصرف خلاْی در زندگی فرد معتاد ایجاد می‌شود که باید از طریق ورزش، تفریح، شرکت در کلاس‌های NA و حضور در انجمن معتادان گمنام این خلا را پر کند تا دوباره در دام اعتیاد قرار نگیرد.
*صداقت نکته مهمی است که معتاد بهبود یافته و خانواده باید به آن توجه داشته باشند و در مراحل و مسائل مختلف باید با هم برخورد صادقانه داشته باشند.
*سیگار قدم اول و پل ارتباطی شروع مصرف مواد مخدر است و همه افرادی که امروز مصرف سیگار را به‌صورت تفننی شروع کرده‌اند، بدانند که پا در مسیری گذاشته‌اند که آخر آن اعتیاد، فلاکت و تباهی زندگی ایشان است.
*بهترین راه ترک مواد مخدر و رهایی از چنگال افعی سیاه، ترک همزمان سیگار و مصرف مواد مخدر است و این مهم درصد موفقیت در ترک اعتیاد را بالا می‌برد.
عبدالکریم: خوش‌گذرانی و تفریح در ابتدای اعتیاد
عبدالکریم.ع معتاد بهبود یافته‌ای است که ۱۵ سال مصرف مواد مخدر داشته و الآن ۵ سال و اندی است که وارد زندگی پاک شده و از خاطرات خویش برای ما می‌گوید:
*مصرف مواد مخدر را از روی تفریح و خوش‌گذرانی شروع کردم و هیچ عامل دیگری در گرایش من به مصرف مواد مخدر نقش نداشت.
*بعد از مدت‌ها مصرف مواد مخدر متوجه اشتباه بزرگ خود شدم و فهمیدم فرصت طلایی عمرم را با مصرف مواد مخدر تباه کرده‌ام؛ در این زمان دوستان بهبود یافته‌ام، مرا در مسیر ترک قرار دادند.
*حضور در کمپ ترک اعتیاد عزم و اراده ترک مصرف مواد مخدر را در من ایجاد کرد و به من کمک کرد که بتوانم زندگی پاک را شروع کنم.
*گسترش کمپ‌های ترک اعتیاد، نقش مهمی در نجات افرادی که در گرداب اعتیاد فرو رفته‌اند دارد و در سال‌های اخیر عزم جدی مسئولین امر در گسترش این کمپ‌ها را شاهد بوده‌ایم و امیدواریم با همین روند شاهد گسترش این کمپ‌ها باشیم.
*مصرف مواد مخدر باعث شد که خانواده‌ام مرا طرد کنند و دیدگاه بسیار منفور و بدی نسبت به من داشته باشند؛ به جرات می‌گویم در دوران مصرف مواد مخدر خانواده و اطرافیان دیدگاهی پست‌تر از یک حیوان به من داشتند.
*پنج سال است که از پرتگاه اعتیاد رهایی یافته‌ام و زندگی پاک را شروع کرده‌ام؛ در این مدت خانواده و جامعه دیدگاه خوبی نسبت به من پیدا کرده‌اند و با عزت و احترام با من برخورد می‌کنند و این مهم برای من بسیار ارزشمند است.
*در دوران مصرف مواد مخدر زندگی خیلی سخت و فلاکت‌باری را تجربه کردم و زندگی که پس از ترک مشاهده و درک کرده‌ام را به هیچ وجه حاضر نیستم از دست بدهم؛ در دوران مصرف فرزند خردسالم از ساده‌ترین امکانات مثل خوراکی‌های کودکانه و اسباب‌بازی محروم بود.
*از تمام جوانان می‌خواهم گوشه و کنار خیابان را نگاه کنند و وضعیت و زندگی معتادان را زنگ خطر و تلنگری برای خود بدانند و هیچ وقت در مرداب اعتیاد وارد نشوند.
*اعتیاد مردابی است که وقتی در آن فرو می‌روی، خروج از آن بسیار سخت است و عزم و اراده‌ای آهنین می‌خواهد؛ از همه جوانان می‌خواهم لحظه‌ای هم به مصرف مواد مخدر فکر نکنند.
*از همه دستگاه‌ها و ارگان‌هایی که زمینه و بستر لازم را برای رهایی معتادین از چنگال اعتیاد هموار می‌کنند، تشکر می‌کنم و از درگاه خداوند آرزو دارم هر روز در این مسیر موفق‌تر از روز گذشته باشند.
*کمپ‌های ترک اعتیاد بستر مناسبی برای ترک اعتیاد است و رهایی از چنگال مواد مخدر را برای معتادان سهل و آسان می‌کند.
ابراهیم: خستگی و ملال حاصل اعتیاد به مواد مخدر است
ابراهیم.ص که ۱۷ سال از عمر خود را با مصرف مواد مخدر تباه کرده و بیشترین دوره را به مصرف هروئین مشغول بوده، اینک ۶ ماهی است که زندگی پاک را تجربه می‌کند و خاطرات خویش را اینگونه برای مخاطبین بازگو می‌کند:
*غرور کاذب و مشکلات روزمره زندگی باعث شد که در دام اعتیاد فرو روم و با مصرف مواد مخدر زندگی خود را به تباهی بکشم.
*مصرف مواد مخدر رفته رفته برای من خستگی آورد و ملال آور شد؛ مشکلات جسمی، روحی و روانی ناشی از مصرف اعتیاد از مسائلی است که مرا در مسیر ترک اعتیاد قرار داد.
*در دوران مصرف مواد مخدر حس بی‌تفاوتی نسبت به خانواده و جامعه به تمام ابعاد زندگی من سایه افکنده بود و این مساله زندگی را برای من بسیار سخت کرده بود.
*تمام زندگی خود را به مصرف مواد مخدر باختم و امروز که از این بلای خانمان سوز نجات یافته‌ام خدا را هر لحظه شکر می‌کنم و معتقدم فصلی جدید از زندگی من شروع شده است.
کرامت: رفیق ناباب مهم‌ترین عامل اعتیاد
کرامت.غ سه سالی از عمرش را صرف مصرف هروئین و شیشه و پنج سالی را هم صرف مصرف تریاک کرده، امروز سه ماه و اندی است که از بند اسارت مواد مخدر رهایی یافته و دوست دارد این مطالب را برای خوانندگان این گزارش بگوید:
*رفت و آمد و مراوده با رفیق ناباب مرا از مسیر پاک زندگی خارج کرد و به مسیر نامعلوم و تاریک اعتیاد وارد ساخت.
*سه سال ابتدایی به‌صورت مخفی مواد مخدر را مصرف می‌کردم، ولی پس از مدتی خانواده به این مساله پی بردند و به آگاهی و اطمینان درباره آن رسیدند.
*اعتیاد زندگی مرا به تباهی کشید؛ از زندگی اجتماعی به کلی عقب افتادم و بعد از مدتی متوجه شدم که این دیو سیاه خانواده را از من گرفته است.
*مدت‌ها بود که از اعتیاد خسته بودم و از خانواده خواستم به من کمک کنند که از اعتیاد رهایی یابم و بار دیگر زندگی پاک را تجربه کنم؛ حضور در کمپ به من کمک کرد که از این دام رها شوم و زندگی امروز را مدیون خانواده‌ام هستم.
*اگر می‌توانستم اجازه نمی‌دادم هیچ فردی وارد مسیر اعتیاد شود و اکنون همه معتادان را تشویق به ترک اعتیاد می‌کنم؛ کمپ‌های ترک اعتیاد بسترهای بسیار خوبی است که معتادان با مراجعه به آنها می‌توانند از چنگال اعتیاد رهایی یابند.
*از تمامی معتادان می‌خواهم که مصرف مواد مخدر را ترک کنند و به آغوش گرم جامعه بازگردند و از جامعه نیز می‌خواهم با معتادین بهبود یافته مثل افراد عادی برخورد کنند و نگاه جامعه به معتادین بهبود یافته متمایز از سایر افراد جامعه نباشد.
————————
گزارش: مسعود باقری
فارس
