قدرت انسان در تخمین سن افراد از روی بو

قسمت اعظم این توانایی مبتنی بر توانایی شناسایی بوی بدن افراد سالخورده است و برخلاف تصور عمومی، میزان شدت و ناخوشایند بودن بوی بدن این گروه سنی از افراد جوان و میانسال کمتر است.

در انسان‌ها “بوی فرد مسن” در فرهنگ‌های مختلف قابل تشخیص است. این پدیده در ژاپن نیز پذیرفته شده و لغت kareishū برای توصیف آن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

«یوهان لوندستروم» (Johan Lundström) متخصص علوم اعصاب حسی در مونل می‌گوید: انسان‌ها هم مانند حیوانات می‌توانند علائمی را از روی بوی بدن شناسایی کنند که به آن‌ها امکان تشخیص سن بیولوژیکی، پرهیز از ارتباط با افراد بیمار، یافتن زوجی مناسب و تمیز دادن خویشاوندان از غیرخویشاوندان را می‌دهد.

بوهای بدن انسان همچون حیوانات حاوی آرایه‌ای غنی از ترکیبات شیمیایی‌اند که می‌توانند انواع مختلف اطلاعات اجتماعی را مخابره کنند. ویژگی‌های ادراکی این بوها در طول دوران عمر به این دلیل که تراکمی از مواد شیمیایی اساسی‌اند، دستخوش تغییر می‌شوند.

به این دلیل که مطالعات انجام شده در مونل و سایر موسسه‌های علمی بر روی حیوانات توانایی آن‌ها برای شناسایی سن را از طریق بوی بدن به اثبات رساند، تیم لوندستروم این پدیده را بر روی انسان بررسی کرد.

در آزمایشات آن‌ها بوهای بدن سه گروه سنی جمع‌آوری شد و ۱۲ تا ۱۶ نفر در هر گروه قرار داده شدند: جوانان (۲۰ تا ۳۰ سال)، افراد میانسال (۴۵ تا ۵۵ سال) و سالخوردگان (۷۵ تا ۹۵ سال). هر شخص به مدت پنج شب در تی شرت‌های فاقد بو دارای پدهای زیربغل خوابیدند. این پدها سپس به چهار قسمت بریده شده و بر روی ظرف‌های شیشه‌ای قرار داده شدند.

بوها توسط ۴۱ شخص ارزیاب جوان (۲- تا ۳۰ ساله) سنجیده شدند. به این افراد دو ظرف حاوی بوی بدن در ۹ ترکیب داده و از آن‌ها خواسته شد که تشخیص دهند کدام بو متعلق به افراد سالخورده است. ارزیاب‌ها همچنین شدت و مطبوع بودن هر بو را سنجیدند و در نهایت از آن‌ها خواسته شد که سن افراد داوطلب برای هر نمونه موردی را تخمین بزنند. این ارزیاب‌ها توانستند سه گروه سنی حاضر در آزمایش را بر اساس نشانه‌های بو از هم تمیز دهند. تحلیل‌های آماری نشان داد که بوهای گروه مسن عامل این توانایی برای تشخیص سن بودند. ارزیاب‌ها همچنین بوهای بدن گروه مسن را دارای شدت و نامطبوعی کمتر نسبت به بوی بدن دو گروه سنی دیگر اعلام کردند.

لوندستروم اظهار کرد: افراد سالخورده دارای بوی زیربغل قابل تشخیصی هستند که از نظر افراد جوان‌تر نسبتاً خنثی و کمترنامطبوع‌اند. این امر با تصور عموم در خصوص نامطبوع بودن بوی افراد مسن در تضاد است. با این حال ممکن است که سایر نقاط منشأ بوی بدن از جمله پوست و تنفس دارای کیفیت‌های متفاوت از زیربغل باشند.

مطالعات آتی با هدف تشخیص بیومارکرهای اساسی استفاده شده توسط ارزیاب‌ها برای شناسایی بوهای مرتبط با سن و همچنین تعیین این موضوع که مغز چگونه قادر به شناسایی و ارزیابی این اطلاعات است، صورت خواهند گرفت.

نتایج این تحقیق در ژورنال PLoS ONE انتشار یافت.

ایسنا