افق نیوز به نقل از تابناک، به لحاظ تاریخی مدت زیادی از جنجال آفرینی ها بر سر نام همیشگی «خلیج‌فارس» یا تعابیر دیگر نمی‌گذرد و تنها در همین چند دهه اخیر بوده که کشورهای شکل گرفته با ترفندهای انگلیسی در منطقه، مدام بر این طبل کوبیده و عرض خود برده اند.
انگلیسی‌ها که به خوبی با برخی تعصبات قومی در جهان اسلام آشنا بوده و برای تقویت آن برنامه‌های طول و دراز داشته‌اند، تاکنون این مسئله را دامن زده و زنده نگه داشته اند و این در حالی است که مراجعه به نقشه‌های قدیمی‌تر و منابع درجه اول، شاید بسیاری از مسائل را برای انسان های با منطق و به دور از تعصب حل کند.
آنچه در پی می آید، سند دیگری بر صحت نام «خلیج‌فارس» در طول تاریخ است که پایگاه خبری «مرکز خبر حوزه» آن را منتشر کرده است:
«عزالدین ابوحامد عبدالحمید» معروف به «ابن ابی الحدید» متوفی قرن هفتم در شرح خطبه ۱۳ نهج البلاغه بر نام «خلیج‌فارس» تأکید کرده است.
در این باره حجت الاسلام والمسلمین محمد اسلامی‌پناه، یکی از محققین و پژوهشگران حوزوی در گفتگو با مرکز خبر حوزه، با اشاره به شرح خطبه ۱۳ امام علی(ع) در نهج‌البلاغه، اظهار داشت:
حضرت در این خطبه می فرماید:
( وَ مِنْ کَلامٍ لَهُ عَلَیْهِ السَّلامُ ) فِى ذَمِّ الْبَصَرَهِ وَ أَهْلِها: کُنْتُمْ جُنْدَ الْمَرْأَهِ، وَ أَتْباعَ الْبَهِیمَهِ، رَغا فَأَجَبْتُمْ، وَ عُقِرَ فَهَرَبْتُمْ، أَخْلاقُکُمْ دِقاقٌ، وَ عَهْدُکُمْ شِقاقٌ، وَ دِینُکُمْ نِفاقٌ، وَ ماؤُکُمْ زُعاقٌ، وَ الْمُقِیمُ بَیْنَ أَظْهُرِکُمْ مُرْتَهَنٌ بِذَنْبِهِ، وَ الشَّاخِصُ عَنْکُمْ مُتَدارَکٌ بِرَحْمَهٍ مِنْ رَبِّهِ، کَأَنِّى بِمَسْجِدِکُمْ کَجُؤْجُوءِ سَفِینَهٍ، قَدْ بَعَثَ اللَّهُ عَلَیْهَا الْعَذابَ مِنْ فَوْقِها وِ مِن تَحْتِها، وَ غَرِقَ مَنْ فِى ضِمْنِها. و فى روایه: وَ ایْمُ اللَّهِ لَتُغْرَقَنَّ بَلْدَتُکُمْ حَتّى کَأَنِّى أَنْظُرُ إِلى مَسْجِدِها کَجُؤْجُوءِ سَفِینَهٍ أَوْ نَعامَهٍ جاثِمَهٍ. و فى روایه: کَجُؤْجُوءِ طَیْرٍ فِى لُجَّهِ بَحْرٍ.
«سرزنش مردم بصره: شما سپاه یک زن بودید، و پیروان حیوان (شتر عایشه) تا شتر صدا مى کرد مىجنگیدید، و تا دست و پاى آن قطع گردید فرار کردید، اخلاق شما پست، و پیمان شما از هم گسسته، دین شما دورویى، و آب آشامیدنى شما شور و ناگوار است، کسى که میان شما زندگى کند به کیفر گناهش گرفتار مىشود، و آن کس که از شما دورى گزیند مشمول آمرزش پروردگار مىگردد، گویا مسجد شما را مىبینم که چون سینه کشتى غرقشده است، که عذاب خدا از بالا و پایین او را احاطه مىکند، و سرنشینان آن همه غرق مىشوند. و در روایتى است: سوگند به خدا، سرزمین شما را آب غرق مىکند، گویا مسجد شما را مىنگرم که چون سینه کشتى یا چونان شترمرغى که بر سینه خوابیده باشد بر روى آب مانده است و در روایت دیگر: مانند سینه مرغ روى آب دریا.
و در روایت دیگرى آمده: خاک شهر شما بد بوترین خاکها است، از همه جا به آب نزدیکتر و از آسمان دورتر، و نه دهم شر و فساد در شهر شما نهفته است، کسى که در شهر شما باشد گرفتار گناه، و آنکه بیرون رود در پناه عفو خداست گویى شهر شما را مىنگرم که غرق شده، و آب آن را فرا گرفته، چیزى از آن دیده نمىشود، مگر جاهاى بلند مسجد، مانند سینه مرغ بر روى امواج آب دریا!».
وی در ادامه با اشاره به شرح ابن ابی الحدید از خطبه ۱۳ نهج البلاغه، ابراز داشت: ابن ابی الحدید در این شرح آورده است:
فأما إخباره ع أن البصره تغرق عدا المسجد الجامع بها فقد رأیت من یذکر أن کتب الملاحم تدل على أن البصره تهلک بالماء الأسود ینفجر من أرضها فتغرق و یبقى مسجدها . و الصحیح أن المخبر به قد وقع فإن البصره غرقت مرتین مره فی أیام القادر بالله و مره فی أیام القائم بأمر الله غرقت بأجمعها و لم یبق منها إلا مسجدها الجامع بارزا بعضه کجؤجؤ الطائر حسب ما أخبر به أمیر المؤمنین (ع) جاءها الماء من بحر فارس من جهه الموضع المعروف الآن بجزیره الفرس و من جهه الجبل المعروف بجبل السنام و خربت دورها و غرق کل ما فی ضمنها و هلک کثیر من أهلها . و أخبار هذین الغرقین معروفه عند أهل البصره یتناقلها خلفهم عن سلفهم.
«و صحیح آن است که این موضوع اتفاق افتاده و بصره تا کنون دو بار غرق شده است، یک بار به روزگار حکومت القادر بالله و بار دیگر به روزگار حکومت القائم بامرالله و در این هر دو بار تمام بصره را آب گرفته و غرق شده است و فقط مسجد آن شهر چون سینه کشتى یا سینه پرنده از آب بیرون مانده و مشخص بوده است، به همان‌گونه که امیرالمومنین علیه السلام در این خطبه خبر داده است آب از خلیج فارس از جایى که امروز به «جزیره ى فرس» معروف است و از سوى کوهى که به «کوه سنام» معروف است، طغیان کرده است و تمام خانه هاى آن ویران و هر چه در آن بوده غرق شده و بسیارى از مردمش کشته شده اند و اخبار مربوط به این دو حادثه نزد مردم بصره معروف است و اشخاص از قول نیاکان خود آن را نقل مى کنند».
این محقق و پژهشگر حوزوی بیان داشت: ابن ابی الحدید در قرن هفتم در این شرح، نامی از خلیج فارس آورده (… جاءها الماء من بحر فارس من جهه الموضع المعروف الآن بجزیره الفرس…) و علت غرق شدن شهر بصره را آب های خلیج فارس معرفی کرده است.
وی تصریح کرد: کلمه «خلیج‌فارس» و «بحر فارس» قرن‌ها است که در میان ملت‌ها شهرت دارد و مورد استفاده عموم مردم بوده. آیا مدرک و سندی بهتر از این می‌توان در این موضوع ارائه داد؟ نپذیرفتن این دلیل روشن و محکم، سیاستی استکباری است، نه شبهه علمی.
حجت الاسلام والمسلمین اسلامی‌پناه با بیان اینکه ابن ابی الحدید در سال ۵۸۶ متولد شده است، خاطرنشان ساخت: نام اصلی او فخرالدین ابوحامد عبدالحمید معروف به ابن ابی الحدید و در سال ۶۵۶ در سن ۷۰ سالگی در بغداد وفات یافته است.
وی ضمن تعریف و تمجید از شرح ابن ابی الحدید، تصریح کرد: این شرح، یکی از بهترین شرحهای نهج البلاغه است که به دستور وزیر شیعی خلیفه عباسی محمد ابن احمد افخمی شیعی نوشته شده است و از شروحی است که مورد قبول محققین، بزرگان و اساتید شیعه و سنی است و شرح جامع و مقبولی است که در آن عصاره و خلاصه کتب ادبی، تاریخی، کلامی و فقهی آمده است.
این محقق و پژوهشگر حوزوی در پایان به سفارش آیت الله بروجردی برای استفاده از شرح ابن ابی الحدید اشاره کرده و اظهار داشت: مرحوم آیت الله بروجردی توصیه فراوانی برای حوزویان داشتند که این شرح را حتما مطالعه کنند و تأکید فراوان بر آن داشتند.
