نزدیک شدن به زمان انتخابات مجلس دهم شورای اسلامی، هر چند فرصتی را برای رقابتهای سالم سیاسی و رسانه ای فراهم آورده، اما با چالشهایی هم همراه بوده است. واقع شدن در مقطعی تاریخی که عبور از فتنه ها، نفاقها و انحرافات، هوشیاری ویژه ای را در بین مردم و مسئولان می طلبد، حساسیت شرایط فعلی را دو چندان کرده است. در این میان رسالت رسانه های پایبند به اصول و مبانی دینی به عنوان رکن تحقق مردمسالاری دینی بیش از پیش اهمیت می آبد.
رسانه ها در جامعه اسلامی، زمینه سازان ظهور حقانیت و زدودن غبار باطل هستند. مدیران و مسئولان رسانه ای، با پالایش اخبار سره از ناسره، دروازه بانی خبر را نه تنها به عنوان فعالیتی حرفه ای که به مثابه انجام وظیفه ای الهی پیگیری کرده و مانع از بروز هرج و مرج و بی اخلاقی های مرسوم در جوامع غربی می شوند. چرا که در نظام اسلامی، ضرورت توجه به اخلاق بر کسی پوشیده نیست. حال آنکه در جامعه اومانیستی غرب، اخلاق بی ارزش شده و تنظیم روابط میان انسانها تنها بر عهده قانون است؛ قانونی که اگر نبود، توحش و بی بند و باری پشت پرده نظام سکولاریستی را عریان ساخته و سیاستهای غیر دینی را چنان رسوای عام و خاص می نمود که احدی لحظه ای حاضر به پذیرش نسخه های عجیب نظریه پردازان غریب از نور واحد متعال نمیشد. هر چند در نظام اسلامی همانند سایر نظام ها به قانون توجه شده است اما در این نظام قانون صرفاً برای تنظیم روابط ظاهری میان اعضای جامعه بشری کاربرد دارد تا کسی جرات عبور از حدود الهی را به خود ندهد. توجه اصلی دین مبین اسلام به حاکمیت اخلاق است و بدیهی است زمانی که اخلاق حاکم شود، قطعا قوانین هم رعایت خواهد شد. چون که صد آید نود هم پیش ماست.
اخلاق می آید تا ریشه های عمل ناصواب را بخشکاند و زمانی که ریشه خشکانده شد دیگر میوه نامشروعی در کار نخواهد بود تا جامعه الهی را مسموم سازد. البته همان طور که گفته شد در جامعه اسلامی رعایت کامل قوانین حتی قوانین راهنمایی و رانندگی امری است اخلاقی و لازم الاجراء و تفاوتی هم میان نوع قوانین نیست. اما تقدس اخلاق آنقدر زیاد است که پیامبر اعظم(ص) با بیان عبارت «انی بعثت لاتمم مکارم الاخلاق»، هدف خود از رسالت الهی شان را حاکمیت کامل اخلاق بر جامعه ذکر می نمایند. در این میان جایگاه اخلاق در رسانه ها از دو جهت اهمیت دارد: اول آنکه رسانه ها در نظام اسلامی به مثابه منبرهای قدیم هستند و مهمترین وظیفه شان پرورش اعضای جامعه اسلامی در مسیر عبودیت به عنوان تنها هدف خلقت است. پس رسانه اسلامی رسانه ای است اخلاق محور که از طریق کارکردهای مختلف خود همچون انتشار اخبار مفید، آموزش مسائل مبتلابه، ارضای احساسات پاک و فطری افراد، بسیج عمومی آحاد مردم برای تحقق پیشرفت و عدالت و… مخاطب را به زیبایی ها دعوت کرده و از زشتی ها بازدارد. بنابراین رسانه های اسلامی همه باید رسانه اخلاق باشند.
دوم آنکه دست اندرکاران رسانه ها با وظیفه دارند هر آینه اخلاق را سرلوحه کار خود قرار داده و در همه مراحل کاری خود از زمان جمع آوری اخبار گرفته تا زمان پالایش و ویرایش و انتشار، اصول خبری مد نظر دین مبین اسلام را تحقق بخشند. رعایت صداقت در خبر، درستی در تفسیر، مستند بودن خبر، مفید بودن خبر، اجتناب از بدآموزی در اخبار، استفاده از الفاظ مودب و محترمانه، رعایت عفت و حیاء، عدم ورود به حریم خصوصی، منع بدگویی از دیگران و تحقیرنکردن دیگران در انتشار خبر از جمله معیارهای قرآن برای ارائه و انتشار اخبار است و تنها در صورت پایبندی به این معیارها است که می توانیم به رعایت اخلاق رسانه ای امیدوار باشیم.
البته اصول حاکم بر مبانی رسانه ای اسلام زمانی محقق خواهد شد که سیاستمداران و عالمان دینی به عنوان طیفی اثرگذار بر گفتمان رسانه ای کشور، خود سردمدار عمل به اخلاق اسلامی باشند و تقوای کلام را بیش از پیش جدی گرفته و براساس شنیده ها اظهارنظر نکنند. این دستور صریح قرآن به همه مسلمانان است که هنگام اطلاع از یک خبر قبل از بیان جمعی آن در خصوص صحت و سقم اش تحقیق کنند و مراقب باشند مبادا دشمن از گفتار ایشان سوءاستفاده نماید.
طبیعتا زمانی دستورات قرآن کریم به طور کامل اجرا خواهد شد که به یاد داشته باشیم سیاست ما سیاستی است دینی و اینکه گروهی به اشتباه، سهوا یا عمدا به جای آنکه به سیاست رنگ دیانت دهند، دین را بر اساس منافع سیاسی تفسیر می کنند، خطایی است نابخشودنی که تاریخ آنرا فراموش نخواهد کرد. در چنین شرایطی انشاء الله روز به روز شاهد رشد و شکوفایی جامعه اسلامی در مسیر مردم سالاری دینی و تامین دغدغه های مقام معظم رهبری در خصوص انتخابات آتی و اخلاق رسانه ای خواهیم بود/بولتن
محمدصادق افراسیابی
*مسئول ستادساماندهی پایگاههای اینترنتی
