ارسلان فتحی پور ضمن بازدید از چند شهرک گلخانه ای در تهران، با تاکید بر اهمیت بی بدیل صنعت کشاورزی در صنایع کشور گفت: با چشم های باز و از دریچه های روشن به باغ های سبز کشاورزی نگاه نکرده ایم، این صنعت نیاز به آفت زدایی دارد.
وی در جمع فعالان کشاورزی مدرن، تاکید کرد: کشاورزی، به دلیل ویژگیهایی همچون ارتباط مستقیم با امنیت غذایی شهروندان، اشتغالزایی بالا به دلیل میانگین به نسبت پایین سرمایهی مورد نیاز برای ایجاد هر شغل و نیز ارتباط گسترده با معیشت، بخش بزرگی از خانوادههای دهکهای درآمدی پایین، همواره یکی از ارکان مهم تشکیل دهندهی تولید ناخالص ملی هر کشور محسوب میشود.
وی ادامه داد: همچنین وجود مسائل ویژهای همچون بینظمی شدید درآمد کشاورزان و دامداران (به دلیل صفر بودن درآمد در فصل کاشت و کسب درآمد ناگهانی در فصل برداشت محصول و نیز به علت اتفاقهای غیرمترقبهای مانند: خشکسالی که موجب نابودی محصول میشود)، باعث شده شاخهی مجزایی از علم اقتصاد با عنوان «اقتصاد کشاورزی»، به طور ویژه بر تجزیه و تحلیل جنبههای اقتصادی مختلف کشاورزی متمرکز باشد.
فتحی پور در همین ارتباط، ایجاد سازمان گسترش تولیدات کشاورزی ایران را با اساسنامه و مرامنامه تولیدی صرف پیشنهاد داد و تصریح کرد: این روزها شاهد هستیم حتی در اقتصادهای کاملاً صنعتی که بار اصلی رشد اقتصاد ملی بر دوش صنایع مختلف قرار دارد و دولت هم میکوشد کمترین دخالت مستقیم را در حوزههای مختلف صنعتی داشته باشد، به طور معمول دولتها برنامههایی ویژه برای کمک به رونق بخش کشاورزی در دستور کار دارند؛ از سیستمهای گستردهی خرید تضمینی محصولات کشاورزی توسط سازمانهای دولتی، تا طراحی سیستم بیمهی محصولات کشاورزی، ارائهی آموزشهای حرفهای به کشاورزان، ارائهی مشاوره به کشاورزان در مورد نوع محصول، و …
رییس کمیسیون اقتصادی مجلس اظهار داشت: وجود مسائلی خاص در حوزهی اقتصاد کشاورزی باعث گردیده حتی اقتصاددانانی که به شدت حامی کمترین حد دخالت دولت در اقتصاد هستند، ورود سازمانهای دولتی به حوزهی اقتصاد کشاورزی را تجویز کنند.
به همین دلیل ایجاد ساختاری با عنوان سازمان گسترش تولیدات کشاورزی می تواند سازمان مناسبی برای رسیدگی به همه مسائل حوزه کشاورزی به صورت تجمیع شده باشد.
نویسنده کتاب سرمایه اجتماعی صحبت های خود را با طرح چند پرسش ادامه داده و گفت: چرا درآمد اکثر کشاورزان کم است؟ آیا پایین بودن درآمد بخش بزرگی از کشاورزان، مسئلهای گریزناپذیر است؟ آیا تنها راه ارتقای معیشت کشاورزان و دامداران، پرداخت کمکهای مالی از طرف دولت است؟ به نظر میرسد که پاسخ این دو پرسش، به صورت قاطعانه منفی خواهد بود. وی در ادامه در پاسخ به پرسش های مطرح شده با ارائه نمونههایی از کشورها دیگر، عنوان کرد: کافی است توجه کنیم که چگونه در کشورهای ثروتمندی مانند استرالیا، دانمارک و فرانسه و کشورهای در حال توسعهای مانند پاکستان و تایلند، انبوهی از کشاورزان و دامداران دارای سطح معیشتی بالاتر از متوسط را میتوان مشاهده کرد.
فتحی پور با اشاره به میزان رونق و سوددهی فعالیتهای کشاورزی و دامداری در هر یک از کشورهای یاد شده گفت: رقابتی شانه به شانه با میزان سوددهی فعالیتهای صنعتی دارد، از طرف دیگر، در جامعهی روستایی ایران نیز با وجود آنکه بخش بزرگی از کشاورزان از درآمد بسیار کمی برخوردارند، میتوان نمونههای متعددی از رونق و سوددهی مناسب فعالیتهای مرتبط با کشاورزی را در مناطق مختلف کشور ذکر نمود؛ نمونههایی که دلیلی ندارد قابل توسعه و تکرار در سطح کشور نباشند.
دلایل عمدهی عوامل کلیدی پایین بودن درآمد کشاورزان
فتحی پور با ارائه نظرات کارشناسی پیرامون مباحث کلان کشاورزی ایران عوامل پایین بودن درآمد پایین کشاورزان ایرانی را به دودسته عمده تقسیم کرده و در تشریح این دو دلیل بیان داشت: عواملی که به پایین بودن «بهرهوری» در تولید محصولات کشاورزی منجر گردیده و به بیان دیگر باعث شدهاند که در مقایسه با میزان سرمایه و نیروی کار درگیر در بخش کشاورزی کشور، «مجموع درآمد ناخالص تولید شده در بخش کشاورزی»، در سطح پایینی قرار بگیرد، دسته دوم نیز عواملی هستند که سبب شدهاند سهم کشاورزان از «مجموع درآمد ناخالص تولید شده در بخش کشاورزی»، در مقایسه با سهم مالکان زمینهای کشاورزی و نیز واسطهگران محصولات کشاورزی، سهم پایینی باشد.
ریشههای بهرهوری پایین در بخش کشاورزی کشور و راه حل ها
رییس کمیسیون اقتصادی مجلس ریشه های بهره وری پایین در کشاورزی ایران را به طور اجمالی دسته بندی کرده و گفت: پایین بودن سطح سواد عمومی در بین کشاورزان؛ پایین بودن سطح آموزشهای حرفهای؛ کمبود نیروی جوان در بین کشاورزان؛ امکانات حملونقل نامناسب و بهرهمندی اندک روستاییان از ماشینهای کشاورزی مدرن از اصلی ترین دلایل پایین بودن میزان بهرهوری کشاورزی است که راه حلهای این مشکلات که از طریق کارشناسان پیشنهاد شده است می تواند در سازمان گسترش تولیدات کشاورزی ایران با اساسنامه و مرامنامه تولیدی صرف می توان همه این راه حل ها را ارائه داده و آنها را در صنعت کشاورزی کشور به اجرا گذاشت.