آیت‌الله عزیزالله عطاردی قوچانی استاد برگزیده اخلاق و نیایش در آیینه هنر و پژوهش، نویسنده مجموعه ۷۰جلدی مسانید اهل بیت(ع) شب گذشته درگذشت.
مراسم تشییع پیکر این استاد فقید امروز (شنبه چهارم مرداد) ساعت ۱۷ از میدان خراسان تهران برگزار می‌شود و فردا یکشنبه ساعت ۹ صبح از مقابل مهدیه مشهد به سمت حرم مطهر امام رضا(ع) تشییع خواهد شد.
وی پنجم آذرماه ۱۳۰۷ شمسی، در روستای بگلر از توابع شهرستان قوچان به دنیا آمد. آموزش های اولیه و روخوانی قرآن را در روستا از پنج سالگی آغاز کرد. در سال ۱۳۲۵ وارد حوزه علمیه قوچان و پس از دو سال در سال ۱۳۲۷ وارد حوزه علمیه مشهد شد. در آذرماه ۱۳۳۱ مشهد را جهت ادامه تحصیل به مقصد تهران ترک کرد و در فضای تهران، کار تصحیح متون و همکاری با ناشران و محقّقان را آغاز کرد.
نخستین کار منتشر شده استاد، استخراج غلطنامه فروع کافی است که در سال ۱۳۳۴ به انجام رسیده و منتشر شده است. مرحوم استاد علی اکبر غفاری در این باره چنین نگاشته است: «هذا و أشکر جمیل مساعی شقیقی الفاضل الشیخ عزیزاللَّه العطاردی حیث عاضدنی فی تصحیحه المطبعی فشکر له ثمّ شکر». در سال ۱۳۴۲ ایران را به مقصد نجف اشرف ترک کرد و در آن سامان با علّامه امینی آشنا شد.
سفرهای استاد عطاردی از سال ۱۳۴۴ با مشرّف شدن به مکه و مدینه آغاز می‌شود و پس از آن، سفرهای متعدّد به کشورهای هند، پاکستان، افغانستان، یمن، مصر، سوریه، لبنان، انگلستان، فرانسه، بلژیک، آلمان، ترکیه، روسیه، ازبکستان، تاجیکستان و ترکمنستان در طول ۲۴ سال برای وی ره آوردهای علمی و فرهنگی فراوان داشته است.
خصایص اخلاقی و علمی و ویژگی های استاد عطاردی را می توان در چند محور خلاصه کرد: ۱٫ سخت کوشی؛ ۲٫ استفاده از فرصت ها؛ ۳٫ سفرهای فراوان و آشنایی با شخصیت های علمی و کتاب خانه های معتبر جهان؛ ۴٫ مطالعات میدانی؛ ۵٫ استقلال و خوداتّکایی.
این مجموعه امتیازها، از وی شخصیتی مفید، مؤثر و با کارنامه درخشان علمی ساخته است. استاد عطاردی در نیم قرن تلاش علمی، بیش از شصت عنوان کتاب در بیش از یکصد مجلّد به جامعه علمی تقدیم کرده است. کارهای علمی چاپ شده استاد عطاردی، از نظر موضوعی به سه حوزه: حدیث، تاریخ و جغرافیا، و ادبیات تعلّق دارند و از نظر شکل و ساختار، در چهار گروه، دسته بندی می‌شوند:
برخی کتابهای منتشرشده آیت‌الله عزیزالله عطاردی قوچانی به شرح زیر است: به عربی ۱ـ مسند الامام امیرالمومنین(ع) ۲ـ مسند فاطمه الزهرا(س) ۳ـ مسند الامام مجتبی(ع) ۴ـ مسند الامام الحسین شهید(ع) ۵ـ مسند الامام الباقر (ع) ۶ـ مسند الامام الصادق(ع) ۷ـ مسند الامام الکاظم (ع) ۸ـ مسند الامام الرضا(ع) ۹- مسند الامام الجواد (ع) ۱۱ـ مسند الامام الهادی (ع) (چاپ شده ) ۱۲ـ مسند الامام العسکری(ع) ۱۳- اخبار الامام المهدی ۱۴- کتاب ماروی عنهما (الباقر و الصادق) ۱۵ـ کتاب ماروی حسن احدهما (الباقر و الصادق) ۱۶ـ کتاب المضمرات و المرفوعات ۱۷ـ رجال العروس (چاپ نشده) ۱۸ـ غریب الحدیث ۱۹ـ معجم البلاد و الامکنه ۲۰ـ مصادر تاج العروس ۲۱ـ اخبار هارون الرشید ۲۲ـ اخبار المامون ۲۳ـ تاریخ خراسان در بیست و پنج هزار عنوان ۲۴ـ تاریخ بجستان در یک هزار عنوان ۲۵ـ دعبل الخزاعی شاعر اهل البیت ۲۶ـ موسوعه الشیعه الامامیه ۲۷ـ اللغات الفارسیه فی الحدیث و الادب العربی ۲۸ـ الشریف الرضی مولف نهج البلاغه ۲۹ـ اللغات الفارسیه فی تاج العروس ۳۰ـ العطار دیون فی الحدیث و التاریخ و الادب به فارسی: ۳۱ـ اخبار و آثار امام رضا(ع) ۳۲ـ روایان امام رضا(ع) ۳۳ـ ادعیه و زیارات مرویه از امام رضا(ع) ۳۴ـ تاریخ آستان قدس رضوی ۳۵ـ جوامع الحکم یا سخنان کوتاه امام رضا(ع) ۳۶ـ فهرست راویان و یاران امام رضا(ع) ۳۷ـ تاریخ مشهد مقدس ۳۸ـ فرزندان و برادران امام کاظم(ع) ۳۹ـ امیرالمومنین(ع) و نهج‌البلاغه ۴۰ـ اجازت نهج البلاغه ۴۱ـ زندگی حضرت عبدالعظیم و مسند او ۴۲ـ فرهنگ خراسان ۴۳ـ فرهنگ سیستان ۴۴ـ جغرافیای خراسان ۴۵ـ زندگی سیده نفسیه ۴۶ـ فهرست تفسیر گازر ۴۷ـ خراسان و نهج‌البلاغه ۴۸ـ پاسخ به شبهات وارده درباره نهج البلاغه ۴۹ـ سیری در کتابخانه های هند و پاکستان ۵۰ـ مخطوطات فارسی در مدینه منوره ۵۱ـ آثار علمای خراسان در کتابخانه‌های جهان ۵۲ـ گرد آورندگان سخنان علی(ع) قبل از سیدرضی ۵۳ـ تاریخ فرهنگی و سیاسی خبوشان ۵۴ـ فرهنگ جغرافیایی شاهنامه ۵۵ـ حکمت و ادب در شاهنامه ۵۶ـ خداشناسی و دین در شاهنامه ۵۷ـ لغات عربی در شاهنامه ۵۸ـ زن در شاهنامه ۵۹ـ سفرنامه عطاردی ۶۰ـ مشایخ حدیث در جماران طرشت(درشت) و کلین ۶۱ـ ترجمه مقتل الحسین(ع) تالیف سید عبدالرزاق مقرم ۶۲ـ ترجمه زندگانی زید شهید تالیف مقرم ۶۳ـ ترجمه زندگانی امام سجاد(ع) تالیف مقرم ۶۴ـ ترجمه اعلام الوری تالیف امین‌الاسلام طبرسی ۶۵ـ ترجمه کتاب الغارات تالیف محمد بن ابراهیم ثقفی ۶۶ـ ترجمه کتاب مشکوه الانوار تالیف طبرسی ۶۷ـ ترجمه جلد پانزده بحار الانوار تالیف علامه مجلسی ۶۸ـ ترجمه کتاب الارض و التربه الحسینیه ۶۹ـ ترجمه النصایح الکافیه تالیف محمد بن عقیلی حضرمی ۷۰ـ ترجمه مواعظ صدوق. تصحیح متون علمی، ادبی و تاریخی ۷۱ ـ تصحیح و مقابله نهج البلاغه با نسخه های قرن پنجم و ششم ۷۲ـ تصحیح و مقابله شرح نهج البلاغه تالیف قطب‌الدین راوندی کاشانی ۷۳ـ تصحیح و مقابله شرح نهج البلاغه تالیف قطب الدین کیذری بیهقی ۷۴ـ تصحیح و مقابله شرح نهج‌البلاغه از علی بن ناصر سرخسی ۷۵ـ تصحیح و مقابله شرح نهج‌البلاغه از اعلام قرن ششم هجری ۷۶ـ تصحیح و مقابله کتاب التدوین فی اخبار قزوین تألیف رافعی قزوینی ۷۷ـ تصحیح و مقابله کلمات مکنونه تالیف فیض کاشانی ۷۸ـ تصحیح کتاب اشراق السیاحه یا جغرافیای خراسان از جواد خراسانی (چاپ نشده) ۷۹ـ تصحیح جغرافیای نیمروز تالیف مهندس ذوالفقار کرمانی (چاپ نشده) ۸۰ـ مقدمه چاپ استناد نهج البلاغه تالیف امتیاز علی خان عرشی هندی ۸۱ـ تصحیح تقریرات خواجه رشید الدین فضل‌الله به قلم علامه حلی.
