استان خوزستان در جنوب غربی ایران، یکی از قدیمی‌ترین مناطق مسکونی فلات ایران محسوب می‌شود. این پیشینه تاریخی و هم‌جواری با خلیج فارس، کارون، کرخه و اروند رود سبب شکل‌گیری جاذبه‌های تاریخی، طبیعی و زمین‌شناسی متعدد در این استان شده است و یکی از مقاصد محبوب گردشگری طبیعی و تاریخی به شمار می‌رود.
تنگه قاسمی جاذبه‌ای طبیعی در شرق استان خوستان و میان کوه‌های «منگشت» است. منگشت یکی از کوهستان‌های شهرستان‌های ایذه، باغملک و لردگان محسوب می‌شود که از شمال غرب دریاچه سد کارون سه و شرق «تالاب بندون» آغاز و تا حومه روستای «رودریش» در استان کهگیلویه و بویر احمد کشیده شده است. تنگه قاسمی که به نام‌های تنگه قاسمی ایذه و تنگه قاسمی شیوند نیز شناخته می‌شود، به‌جهت ساختار دره‌ای، صخره‌ای و باریک، در دل کوه منگشت و دریاچه سد کارون سه ایجاد شده است.
تنگه قاسمی ایذه با اهواز (مرکز استان خوزستان) حدود ۲۴۰ کیلومتر و با ایذه حدود ۶۰ کیلومتر فاصله دارد. با احداث و آب‌گیری سد کارون ۳، دریاچه‌ای وسیع پشت سد ایجاد شد. با شکل‌گیری دریاچه، جاده ایذه و قسمتی از محور شهرکرد به ایذه زیر آب رفت. از آن زمان لندیکراف یا بارج‌های دولتی (به‌صورت رایگان) در ساعات مشخصی مسافران و وسایل نقلیه را از یک سوی دریاچه به سوی دیگر منتقل می‌کنند؛ همچنین قایق‌های موتوری محلی، برای جابه‌جایی مسافران در زمان‌های دیگر فعال هستند.
برای دسترسی به تنگه قاسمی (حاشیه غربی دریاچه) باید در جاده دهذر به ایذه وارد خروجی روستای رکعت شوید و تا اسکله رکعت با خودرو پیش بروید. در این اسکله سوار قایق‌های موتوری تندرو شوید. مقصد نهایی این قایق‌ها در حالت عادی «اسکله بارج شیوند رکعت» در جنوب غربی دریاچه سد کارون ۳ است و شما برای بازدید از تنگه قاسمی باید از قبل با قایق‌ران هماهنگ کنید.
قایق‌ها از طول دریاچه کارون ۳ گذر می‌کنند و در این میان مناظر بی‌نظیر اطراف، نظر شما را جلب خواهند کرد. قایق‌ران‌ها در سال ۱۴۰۱ برای رفتن به تنگه قاسمی و عبور از میان آن (با توجه به تعداد نفرات) حدود ۷۰۰ تا ۹۰۰ هزار تومان دریافت می‌کنند. معمولا ظرفیت هر قایق ۶ نفر است. از اسکله رکعت تا تنگه قاسمی حدود ۲۰ دقیقه قایق‌سواری پیش رو دارید. «اسکله زراس» در جنوب شرقی دریاچه سد کارون سه مبدا دیگری برای اجاره قایق و رفتن به تنگه قاسمی است. جاده سادات حسینی در جنوب دهذر و سپس جاده زراس به این اسکله ختم می‌شوند.تنگه قاسمی شیوند با بافت سخت و سنگی، فاقد پوشش گیاهی است. سنگ‌های بزرگ صیقل خورده و آب روان از زیبایی‌های بصری تنگه قاسمی هستند. ابتدای تنگه باریک است و سهم زیادی از دریافت نور خورشید ندارد؛ همین موضوع فضای وهم‌نگیز و جذابی را پدید می‌آورد. با فاصله گرفتن از ورودی به میزان نورگیری تنگه افزوده می‌شود.
همان طور که با قایق از میان تنگه قاسمی عبور می‌کنید و محو تماشای شکوه و عظمت دیواره‌ها هستیدِ، کم‌کم صدای ریزش آب بیشتر می‌شود و آب به‌صورت برخورد می‌کند. در همین هنگام آبشار زیبا و کوچک تنگه قاسمی پیش چشمان شما رخ نشان می‌دهد و بر زیبایی‌های تنگه می‌افزاید. لحظات ورود به تنگه و خروج از آن بسیار تماشایی و تکرارنشدنی هستند.
فصل بهار بهترین زمان برای بازدید از تنگه قاسمی است. فصل تابستان هوای خوزستان گرم و شرجی است و اغلب گردشگران این زمان را برای سفر به جنوب انتخاب نمی‌کنند. بیشتر سال‌ها در فصول پاییز و زمستان سطح آب دریاچه سد کارون ۳ پایین می‌آید، زمین تنگه قاسمی خشک می‌شود و بازدید از آن جذابیت فصل بهار را ندارد. ساعات اولیه روز بهترین زمان برای حضور در این تنگه است.
بازدید از تنگه قاسمی ایذه با تفریحات مختلفی عجین شده است. رودخانه نوردی و قایق‌سواری بخش جدانشدنی از این بازدید هستند. هیجان عبور از تنگه‌ای باریک با قایق موتوری هرگز از خاطره شما پاک نخواهد شد. صخره‌نوردی تفریح دیگری است که علاقه‌مندان به این رشته ورزشی در تنگه قاسمی تجربه می‌کنند. تنگه قاسمی همچنین از مقاصد پرطرفدار میان غواصان حرفه‌ای است.
آب‌بازی و شنا از تفریحاتی است که گردشگران در تنگه قاسمی تجربه می‌کنند. چنانچه شناگر ماهری هستید، به‌هیچ‌وجه لذت شیرچه در آب را از دست ندهید. تماشای آبشار را نیز به لیست تفریحات تنگه اضافه کنید.
- پیش از سفر به تنگه قاسمی وضعیت آب‌وهوا را چک کنید و در صورت احتمال بارندگی زمان دیگری را به این بازدید اختصاص دهید.
- تنگه به‌قدری باریک است که برای عبور از آن حتما باید با قایق‌ران‌های حرفه‌ای همراه شوید؛ در غیر این صورت، قایق به دیواره‌ها برخورد می‌کند و ممکن است خطرات جبران‌ناپذیری را به‌دنبال داشته باشد.
- نکات ایمنی را در قایق‌ها رعایت کنید و حتما جلیقه نجات به تن داشته باشید؛ زیرا اگر به هر دلیلی در بخش های باریک دره به آب بیفتید، احتمال غرق شدن در زیر قایق زیاد است.
- برای شریجه زدن در آب یا آب‌بازی محل‌های امن را انتخاب کنید. احتمان برخورد با صخره‌ها از خطرات این تفریحات هستند.
- در همه حال مراقب گوشی تلفن همراه و دوربین عکاسی خود باشید. در سفر به تنگه قاسمی به تجهیزات مختلفی نیاز خواهید داشت. جلیقه نجات و لباس ضدآب مهم‌ترین مواردی هستند که باید به‌همراه داشته باشید. آب آشامیدنی و خوراکی، کلاه نقاب‌دار، کرم ضدآفتاب، لباس اضافه، کفش ساحلی یا رودخانه‌نوردی، دوربین عکاسی ضدآب و مونوپاد از دیگر تجهیزات مورد نیاز در سفر به تنگه قاسمی هستند.
عکاس: عظیمه ولی پور الماس
خبرنگار: جلال نعمتی
