جهان امروز چه بخواهیم و چه نخواهیم، و چه به متضیات آن آشنا باشیم یا نه، «جهان رسانه» است. این دنیا مختصات و الزامات مخصوص به خودش را دارد و یکی از مهم ترین آنها این است که میزان قدرت بین المللی کشورها، تا اندازه زیادی به قدرت رسانه ای آنها بستگی دارد.
دیپلماسی بین المللی نیز امروزه در ارتباط تام با رسانه هاست. اگر در دنیای قدیم، این دیپلمات های کارکشته و خبره بودند که مناسبات جهانی را رقم می زدند، در دنیای امروز بخشی از وظائف دیپلماسی بر گردن رسانه ها افتاده است. رسانه ها با آتش تهیه خبرهای حرفه ای خود به راحتی می توانند افکار عمومی جهان را له با علیه موضوعی بشورانند. آنها می توانند «حقیقت» مسأله نسل کشی در فلسطین را به «دروغ» به دفاع اقلیتی مظلوم (یعنی یهود) از خود جلوه دهند. رسانه ها می توانند مسأله «بیداری اسلامی» را «بهار عربی» به دنیا عرضه کنند. آنها می توانند کشتار شیعیان بحرین را به حاشیه برده و مبارزه حکومت سوریه با تروریست های بین المللی را کشتار علیه شهروندان معنا کنند. آنها می توانند…
اینها همه یعنی نقش مسلّم، مهم و بی‌بدیل رسانه‌ها در عرصه دیپلماسی. پس دیپلماسی امروز چاره ای ندارد جز آنکه برای پیروزی و برتری خود دست به دامان رسانه ها شود. برای همین است که روابط بین الملل و مناسبات دیپلماتیک بین آنها پیچیده تر از گذشته شده است.
در دوره حاضر در روابط بین کشورها و در کنار مردان دیپلماتیک و البته رسانه ها، شاهد حضور کنشگران و فعالین دیگری نیز هستیم. کنشگرانی از جنس سوپراستارهای هالیوودی. یعنی افرادی که به واسطه فیلم هایی که بازی کرده اند، در سراسر جهان معروف و شناخته شده هستند و مردم جهان نیز نسبت به آنها اقبال دارند. این را بگذارید در کنار جذابیت های جنسی و فیزیکی که این ستاره های هالیوودی دارند و بنابراین بدون کمترین هزینه ای می توانند احساسات و عواطف مردم را در جهت دلخواه خود برانگیزانند.
به همین علت است که امروزه دولت هایی چون ایالات متحده بخشی از فعالیت دیپلماتیک خود را بر عهده این افراد نهاده اند. از همین دست افراد کسی است مانند «آنجلینا جولی». جولی که پیش از این سابقه حضور در کشورهای مسلمانی چون افغانستان را نیز داشت، چند روز پیش در قامت «سفیر صلح»!!! از اقامتگاه پناهندگان سوری ملاقات کرد و حتی در کاخ چانکایای آنکارا با عبدالله گل، رییس جمهور ترکیه نیز دیدار و گفتگو کرد.
جولی که هدف خود از سفر به ترکیه را تلاش برای جلب توجه افکار عمومی بین‌المللی به وضعیت پناهجویان سوری و جمع‌آوری کمک مالی بیشتر ذکر کرده، در دیدار با گل، ماهیت سفر خود یعنی شوراندن افکار عمومی علیه حکومت سوریه را نشان داد و گفت: «متاسفانه جهان ما در وضعیت اسفناکی به سر می برد و آن گونه که من متوجه شدم خشونت ها در سوریه هنوز هم ادامه دارد و مشخص نیست آرامش چه زمانی به سوریه باز خواهد گشت. من اردوگاه های ایجادشده توسط ترکیه را در سطح خوب و قابل قبولی دیدم و امیدوارم با توجه به نزدیک شدن فصل سرما کسی در مرز سوریه و ترکیه از سرما نمیرد.»
و سپس ادامه داد: «من به تلاش های خودم برای رساندن پیام مظلومیت آوارگان سوری به همه جهان ادامه خواهم داد و امیدوارم هر چه زودتر آرامش به این کشور باز گردد.»
شاید برای من و شمای ایرانی، سخن بازیگر هرزه ای مثل جولی فاقد هرگونه اعتباری باشد اما برای انسان غربی که یکی از آرزوهای دست نیافتنی خود را در فیزیک و جثه جولی می بیند، این سخنان یعنی سند و ملاک. برای بسیاری از انسان های غربی که اساسا نمی دانند سوریه در کجای عالم و در کدام قسمت از خاورمیانه قرار دارد، سخنان آنجلینا جولی علیه حکومت سوریه، یعنی سند!
در این میان اما آن چیزی که بیش از همه دردناک است ضعف و انفعال وزارت خارجه جمهوری اسلامی است. البته هیچ یک از ما از وزارت خارجه توقع نداریم که به مانند ایالات متحده که با اینگونه اقدامات خود در جهت تحمیق هرچه بیشتر مردم جهان عمل می کند، رفتار نماید. که این امر نه شدنی است و حتی اگر هم شدنی بود با آموزه های دینی ما در تناقض اساسی بود. اما حداقل انتظار ما از دستگاه دیپلماسی و وزارت عریض و طویل خارجه آن است که نقش و تأثیر آن کمتر از آنجلینا جولی نباشد.
متأسفانه تا به امروز این وزارتخانه در ماجراهایی چون سوریه، بحرین و حتی نسل کشی مسلمانان در میانمار، کارنامه خوبی از خود بر جای نگذاشته است. «صراحت» و «اقتدار» گاهی اوقات لازمه کار دیپلماتیک است که متاسفانه وزارت خارجه ما از چنین صراحت و اقتداری برخوردار نیست. و برای همین است که فرمانده سپاه پاسداران مجبور می شود بار کم کاری وزارت خارجه را به دوش کشیده و با صراحت و اقتدار در مورد وضعیت سوریه، موضع گیری کند.
همین چند روز پیش بود که سردار جعفری در نشست مطبوعاتی خود، در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا نیازی به حضور سپاه در کشور سوریه وجود دارد گفت: «نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از گذشته با هدف حمایت از ملت‌های مسلمان و نیز شرایط خاصی که لبنان و سوریه با آن روبه رو هستند تعدادی نیرو در این کشورها داشته اما این حضور به منزله حضور نظامی در این کشورها نیست. جمهوری اسلامی ایران این افتخار را دارد که هرگونه کمک فکری، مستشاری و انتقال تجربه را به سوریه به عنوان عضوی از حلقه مقاومت در برابر رژیم غاصب صهیونیستی انجام دهد.»
بولتن نیوز
